Hatem Abu Hashim, vandaag professor in Egypte, behaalde zijn doctoraat aan de VUB met negen klinische studies waarin zogezegd onvruchtbare vrouwen werden behandeld. Die studies blijken echter statistische nonsens. Vorige maand heeft de VUB de doctorstitel van Abu Hashim ingetrokken, schrijft De Standaard.

Het gaat om negen studies die zogezegd in Egypte werden uitgevoerd. In die studies zouden grote groepen vrouwen behandeld zijn die lijden aan een specifieke vorm van vruchtbaarheidsproblemen. Voor zijn thesis aan de VUB bundelde Abu Hashim die studies. Eind 2013 verdedigde hij in Brussel zijn doctoraat.

De problemen met de studies kwamen pas jaren na de doctoraatsverdediging aan het licht. Het was de Nederlandse onderzoekster ­Esmée Bordewijk, toen doctoraatsstudente in Amsterdam, die in 2019 alle papers van Abu Hashim systematisch naast elkaar legde. Ze was door Ben Mol, een Nederlander die als professor aan de ­Monash University in Australië werkt, gewaarschuwd dat er met die studies uit Egypte iets niet pluis was.

Het werk werd sinds de nazomer van 2021 aan grondige analyses onderworpen, eerst door de Commissie Wetenschappelijke ­Integriteit aan de VUB en daarna door de overkoepelende Vlaamse Commissie Wetenschappelijke ­Integriteit. Daaruit blijkt dat alle studies in de doctoraats­thesis 'statistische nonsens' bevatten. De VUB drong bij de onderzoeker aan om bewijzen te leveren dat de studies ooit zijn uitgevoerd, maar dat deed hij nooit.

De paper waarin Mol en Bordewijk de studies uit Egypte in twijfel ­trekken, sloeg in als een bom. "Ik zit zeer verveeld met deze zaak'", reageert Herman Tournaye, diensthoofd van Brussels IVF, het Centrum voor Reproductieve ­Geneeskunde aan het UZ Brussel. "De studies leken ons degelijk en waren ook al in vaktijdschriften verschenen, voor een deel zelfs in belangrijke vaktijdschriften. Ze hadden dus al een kwaliteitscontrole doorstaan."

"Het grootste probleem zit bij de klinische studies met grote groepen patiënten die in Egypte of ook in Iran, China of India worden uitgevoerd. In West-Europa kost zo'n studie snel 500.000 euro, toch als je ze degelijk wilt uitvoeren. Studieresultaten verzinnen kost daarentegen niks, natuurlijk", besluit Ben Mol in De Standaard.