Wat doe je als een vrouw met stollingsstoornissen overvloedige maandstonden heeft? Welk hemostaticum geef je bij een postpartumbloeding? Hoe voorkom je overvloedige bloedingen na de bevalling bij vrouwen met een stollingsstoornis? Claire Philipp (universiteit van New Jersey) besprak uitvoerig de aanpak van die drie frequente situaties in het kader van de sessie Hemostatic management of bleeding in obstetrics and gynecology op het European Hematology Association-congres. Published ahead of print.
Een 70-jarige dame presenteert zich op de raadpleging gynaecologie met vaginaal bloedverlies sedert meerdere maanden... Published ahead of print.
Veliparib-carboplatine toegevoegd aan de standaardtherapie resulteert in een betere respons dan standaardtherapie alleen, in het bijzonder bij vrouwen met drievoudig negatieve borstkanker. Dat suggereren de resultaten van de fase 2-studie, I-SPY 2, die verschenen in The New England Journal of Medicine.
Adjuvante chemotherapie is geen standaardbehandeling voor wekedelentumoren omdat de studies elkaar tegenspreken. Toch hoort deze behandeling bij de opties...
Een prostaatcarcinoom gaat vaak gepaard met een overmatige expressie van lusterine, een eiwit dat een rol speelt bij apoptose...
Na nefrectomie wegens een locoregionaal niercarcinoom (≥T3 en/of N1-2) treedt bij een op de twee patiënten een recidief op. Het is dus logisch om...
Sunitinib behoort tot de referentiebehandelingen voor gemetastaseerd niercarcinoom. Soms treedt er echter snel resistentie op die vaak wordt uitgelokt door AXL en MET, net als VEGFR doelwitten van cabozantinib...
Crizotinib is de referentiebehandeling bij NSCLC met ALK/EML4-herschikking, maar de werkzaamheid wordt vandaag de dag verkleind door een groot aantal mutaties.
Er bestaan maar weinig therapeutische mogelijkheden voor een relaps van ovariumkanker. Volgens een eerste studie blijken PARP-remmers veelbelovend te zijn. Die studie heeft aangetoond dat olaparib in die indicatie interessant is.
Er is geen twijfel meer over het nut van immunotherapie bij progressie van gevorderde of recidiverende NSCLC. Dat blijkt uit een studie waarbij aan 1.225 patiënten ofwel atezolizumab, een remmer van de verbinding van PD-L1 met de PD-1 en B7.1-receptoren werd toegediend à 1.200mg IV Q3W tot progressie, ofwel docetaxel 75mg/m2 Q3W.
Membrolizumab is vandaag de dag duidelijk één van de eerstelijnsbehandelingen bij een gevorderd stadium van longkanker met sterke expressie van PD-L1. KEYNOTE-024, gepresenteerd door Martin Reck (Grosshansdorf, Duitsland), heeft daar veel mee te maken.
Nadat het nut van immunotherapie in monotherapie was vastgesteld bij de eerstelijnsbehandeling van gevorderde NSCLC, was de vraag naar het nut van de combinatie daarvan met chemotherapie een logisch vervolg.
Remming van CTLA-4 is doeltreffend gebleken bij een gemetastaseerd of een gevorderd melanoom. Dat is ook zo in geval van een adjuvante behandeling bij patiënten met een stadium III-melanoom die een hoog risico lopen.
Toevoeging van ribociclib, een CDK4/6-antagonist, aan een hormoontherapie, in casu letrozol, verbetert de progressievrije overleving (PFS) bij postmenopauzale vrouwen met een gevorderde, hormoonreceptorpositieve borstkanker.
15th World Congress on Menopause (Praag, 28 september – 1 oktober 2016) Volgens een panel van experts (gynaecologen, endocrinologen, pediaters en echografisten) die in 2003 zijn samengekomen, wordt het polycysteus-ovariumsyndroom gekenmerkt door de combinatie van minstens twee van de volgende drie klinische verschijnselen: hyperandrogenisme, hypo-/anovulatie en polycystische ovaria op de echografie. Maar die definitie liet veel vragen onbeantwoord, met name over de relevantie van de diagnostiek (de gebruikte criteria zijn niet robuust), de benaming van deze aandoening (de ziekte is in wezen metabool na de menopauze, terwijl ze bij adolescenten en op volwassen leeftijd gynaecologisch is) en over de uitkomst en prognose van de aandoening. In 2012 werd de definitie herzien, maar de experts konden ze niet verbeteren en kwamen wat de diagnostische criteria betreft tot dezelfde conclusies...
Een appellatie die we je niet meer hoeven voor te stellen! Deze Cru uit de Vallée du Rhône zit in het relikwieënkastje van de Dentelles de Montmirail, een opmerkelijk landschap door zijn geologie. Aan de voet van dit prachtige decor ligt Domaine Santa Duc verscholen, een van de pareltjes van de appellatie.
Volgens een meta-analyse van de Britse gezondheidsdienst, het National Institute for Health and Care Excellence (NICE), is een spiraaltje een doeltreffender noodcontraceptie dan de morning-afterpil.
DURATION-8 is een gerandomiseerde, gecontroleerde studie die de werkzaamheid en de veiligheid van een combinatie van exenatide, een GLP-1-analoog (2mg s.c. 1x/week) en dapagliflozine, een SGLT2-remmer (10mg 1x/d) heeft vergeleken met die van exenatide en dapagliflozine alleen bij 695 type 2-diabetespatiënten die onvoldoende onder controle waren (HbA1c: 8-12%, gemiddeld 9,3%) met metformine (≥ 1.500mg/d).
De bijwerkingen van anaboliserende steroïden op de hypothalamus-hypofyse-gonadenas zijn goed gedocumenteerd, maar hun metabole effecten zijn dat minder. Deense vorsers hebben het effect van suprafysiologische concentraties van anaboliserende steroïden op de distributie van het abdominale vetweefsel en de insulinegevoeligheid onderzocht bij jonge mannen (jonger dan 50 jaar).
De prospectieve SOS-studie (Swedish Obese Subjects) is de eerste gecontroleerde, prospectieve studie die de effecten van bariatrische chirurgie op lange termijn heeft onderzocht...
De studie SCALE Obesity and Prediabetes heeft onderzocht of liraglutide 3mg in combinatie met een dieet (caloriearm, 500kcal/d minder) en lichaamsbeweging (150min/week) het optreden van type 2-diabetes bij volwassenen met prediabetes die zwaarlijvig zijn (BMI ≥ 30kg/m²) of te veel wegen (BMI ≥ 27kg/m²), hyperlipidemie en/of hypertensie vertonen, kan afremmen. De 2.254 patiënten met prediabetes werden gedurende 3 jaar gevolgd.
Diabetes verhoogt het risico op cardiovasculaire en renale complicaties. In de EMPA-REG OUTCOME-studie verlaagde empagliflozine, een SGLT2-remmer, het risico op ernstige cardiovasculaire accidenten bij patiënten met type 2-diabetes en een hoog risico op cardiovasculaire accidenten. Een andere, vooraf gespecificeerde doelstelling van de studie was een evaluatie van het effect van empagliflozine op de nierfunctie.
Een slechte glykemiecontrole (HbA1c-gehalte ≥ 7%) gaat gepaard met een hoger risico op complicaties op lange termijn bij type 2-diabetespatiënten. De huidige richtlijnen raden een stapsgewijze aanpak aan, die meestal begint met metformine of een sulfonylureumderivaat alleen en waaraan dan andere orale of injecteerbare antidiabetica aan worden toegevoegd als de glykemie niet onder controle komt. Maar in het ‘ware leven’ laat de aanpassing van de behandeling nogal eens op zich wachten.
Verschillende studies bij de mens hebben een sterke correlatie vastgesteld tussen een vitamine D-tekort en type 2-diabetes...
An Vercoutere is gynaecologe in het AZ Jan Portaels te Vilvoorde met interesse voor prenatale echografie en hoogrisicozwangerschappen. Zij heeft ook een postgraduaat in Tropische geneeskunde en stichtte in Guinee-Conakry een centrum (+ materniteit) voor wezen en kansarme kinderen, hiv- en aidspatiënten en jonge tienermoeders. Zij is eveneens actief in de strijd tegen seksuele verminking bij vrouwen. Ze vertelt ons over het nut van voedingssupplementen bij de zwangere vrouw, en meer specifiek over foliumzuur- en ijzersupplementatie...
Angiopoietin-like 2 (Angptl 2) zou nuttig kunnen zijn bij de evaluatie van het cardiovasculaire risico bij type 2-diabetes.
Een diabetes die tijdens de zwangerschap wordt ontdekt (in de Angelsaksische literatuur spreekt men van overt diabetes in pregnancy), verhoogt het risico op persisterende diabetes na de bevalling.
Een hoge inname van polyonverzadigde omega-3-vetzuren zou het risico op diabetes kunnen verhogen. Resultaten van een prospectief cohortonderzoek bij 71.334 vrouwen.
Een ontbijt met eiwitten van lactoserum zou de glykemiecontrole bij patiënten met type 2-diabetes kunnen verbeteren.
[1. Ecole de Santé Publique, Epidémiologie, biostatistiques et recherche clinique, ULB; 2. Neonatologie, Erasmusziekenhuis, ULB; 3. Ecole de Santé Publique, Politiques et Système de santé, santé internationale, ULB] De Belgische Week van de Borstvoeding vindt plaats tijdens de veertigste week van het jaar, zijnde de eerste week van oktober. Die symbolische keuze herinnert aan de ‘ideale’ duur van een zwangerschap. In dat licht vonden we het interessant om de ‘epidemiologische’ situatie van borstvoeding in de Franse gemeenschap even te schetsen. Published ahead of print.
In dit artikel bespreken we bewust enkel de chirurgische aspecten van genitoplastie in haar meest klassieke en minst controversiële indicaties, namelijk correctie van de geviriliseerde uitwendige genitaliën bij een kind met karyotype 46XX...
Stoornissen in de geslachtsdifferentiatie zijn zeer uiteenlopend: het kan gaan van een ‘variatie’ van wat als normaal wordt beschouwd tot een ernstige chronische aandoening. Om het stigma rond aandoeningen van de geslachtsontwikkeling (disorders of sex development, DSD) weg te nemen werd de semantiek volledig herzien. Van de nosologie werd een nieuwe nomenclatuur opgesteld die focust op de medische aspecten van de stoornissen. De behandeling van DSD is bijzonder delicaat en moet met de grootste voorzichtigheid worden aangepakt...
[1. Centrum voor Medische Genetica, UZ Gent en Universiteit Gent; 2. Afdeling Kinderendocrinologie, Dienst Pediatrie, UZ Gent en vakgroep Pediatrie en Genetica, Universiteit Gent] Aandoeningen van de geslachtsontwikkeling, verder afgekort als DSD (disorders/differences of sex development), vormen een bijzonder heterogene groep van aandoeningen waarbij er een discordantie is tussen het chromosomale, het gonadale en het fenotypische geslacht. Ze worden veelal veroorzaakt door mutaties in genen die betrokken zijn bij de geslachtsontwikkeling...
Het verband tussen sedentariteit en het metabole profiel van zwangere vrouwen is niet duidelijk. Je kan het dan ook moeilijk aanhalen als ijzersterk argument om lichaamsbeweging te nemen…
Lage schildklierhormoonspiegels in het begin van de zwangerschap correleren met een hoger risico op zwangerschapsdiabetes.
Neratinib toegevoegd aan standaardtherapie lijkt te resulteren in een betere pathologische complete respons dan standaard chemotherapie met trastuzumab bij patiënten met HER 2-positieve, hormoonreceptor-negatieve borstkanker. Dat suggereren de resultaten van de fase 2-studie, I-SPY 2, die verschenen in The New England Journal of Medicine.
Uitbreiding van adjuvante therapie met een aromataseremmer tot 10 jaar blijkt te resulteren in een significant betere ziektevrije overleving en minder contralaterale borstkanker. Deze verlengde therapie lijkt daarentegen geen effect te hebben op de totale overleving. Zo schrijven Paul Goss en collega’s in The New England Journal of Medicine. Het thema krijgt ook aandacht in een bijhorend editorial.
Als je zonder vader wordt geboren of je vader zeer vroeg in je kinderjaren sterft, daalt de levensverwachting op volwassen leeftijd met gemiddeld 1,1 jaar. “Dat wijst erop dat stress bij de moeder een belangrijk element is voor de prognose van het kind”, onderstreepte Nicolas Todd (INSERM, Hôpital du Kremin-Bicêtre) op de 55e jaarlijkse bijeenkomst van de European Society of Paediatric Endocrinology.
Het polycysteusovariumsyndroom is niet zeldzaam; 12% van de vrouwen lijdt eraan. Het syndroom veroorzaakt meestal onregelmatige cycli, anovulatie, vruchtbaarheidsstoornissen en hyperandrogenisme. Die afwijkingen zie je echter ook vaak tijdens de adolescentie, zonder dat er sprake is van het polycysteusovariumsyndroom.
Hoewel de moeders in de studie werden behandeld wegens obesitas en de gevolgen van bariatrische chirurgie, vertoonden hun baby’s bepaalde tekorten die je moet opsporen en volgen. Zo luidt de conclusie van Maxime Gérard en zijn team, de afdeling kindergeneeskunde van de universiteit van Angers.
Een 35-jarige primigravida meldt zich aan op het prenatale spreekuur na 36 weken amenorroe (WA) wegens een pruritus sine materia. Een week later ontwikkelt ze een snel toenemende huiduitslag met erythemateuze maculae. Het bloedonderzoek toont geen bijzonderheden. Een huidbiopsie wijst op een epidermolyse met een immuunreactie tegen de basale membraan van de opperhuid. Met een ELISA-techniek worden in het serum IgG1-antistoffen tegen BP180 vastgesteld, wat de diagnose van ‘pemphigus gestationis’ bevestigt. Er wordt een keizersnede uitgevoerd na 38 WA. Drie dagen later ontwikkelt de patiënte bulleuze huidletsels. Ze wordt behandeld met cetirizine en prednisolon. Na stopzetting van de borstvoeding is een combinatie met dapson nodig om de symptomen onder controle te brengen. De letsels verbeteren langzaam. 9 maanden na de bevalling zijn ze nagenoeg verdwenen. Pemphigus gestationis is een auto-immune bulleuze huidziekte die optreedt tijdens de zwangerschap, doorgaans tijdens het 2e of het 3e trimester en minder vaak meteen na de bevalling. Hoge doseringen van systemische corticosteroïden en antihistaminica zijn nodig om de huidreactie te controleren en de symptomen te verlichten. De prognose van de moeder en de foetus is altijd goed.
Een studie die op een ‘hot lines’-sessie is gepresenteerd op het jaarlijkse congres van de European Society of Cardiology (Rome, 27-31 augustus), leert dat de HERDOO2-score nuttig is om te beslissen af te zien van een langdurige behandeling bij vrouwen die een laag risico lopen.
We beschrijven hier het geval van een patiënte van 32 jaar, G1P1, met secundaire infertiliteit en metrorragieën. Ze heeft in 2013 een keizersnede ondergaan na een mislukte zuignapextractie (baby van 3.020g in achterhoofds- en stuitligging). De keizersnede is zonder problemen verlopen en na de operatie hebben er zich geen problemen voorgedaan. Ze vertoont verder geen bijzondere antecedenten... Published ahead of print.
De leeftijd waarop de menopauze plaatsvindt en de duur van de periode van genitale activiteit zijn twee factoren die het risico beïnvloeden.
Superioriteit ten opzichte van insulinepompen met sensor bij zwangere vrouwen met diabetes type 1.
De Sorento, het paradepaardje in het assortiment van Kia, is intussen aan zijn derde generatie toe. En de nieuwe uitvoering van de SUV heeft heel wat te bieden: meer luxe, meer verfijning en meer ruimte. De Koreanen doen hiermee hun intrede in het premiumsegment…
Gespecialiseerde maatschappijen maken voor toekomstige ouders een 3D/4D “souvenirecho”, voor de prijs van 40 tot 150 euro. De Orde der Artsen raadt aan om die commerciële praktijken te encadreren.
Naast dermatologen, gynaecologen en urologen worden ook gastro-enterologen en chirurgen die zich iets meer verdiepen in de proctologie, vaak geconfronteerd met HPV-manifestaties ter hoogte van de anus en het anale kanaal. Het tropisme van HPV (humaan papillomavirus) voor het squameus epitheel is bekend, evenals zijn voorkeur voor infectie van de transitiezone tussen het squameus epitheel en het cylindrisch epitheel in het anale kanaal. Published ahead of print.
Uteriene dehiscentie is een zeldzame complicatie in een zwangerschap volgend op een sectio of andere uteriene chirurgie. In dit artikel beschrijven we 2 casussen met echografische diagnose van dehiscentie tijdens de zwangerschap. Bij deze hoogrisicozwangerschappen werd een conservatief beleid aangehouden. Zij bevielen respectievelijk bij 26 en 34 weken amenorroeduur middels een primaire sectio na het voltooien van de longrijping. Verder bespreken we de literatuur met betrekking tot uteriene dehiscenties en uterusruptuur.
[Dienst Gynaecologie-Verloskunde, Chirec/Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis, Brussel] Mevrouw ZL, P1G2, 38 jaar, komt na 15 weken amenorroe naar onze instelling voor de prenatale opvolging van haar tweede zwangerschap...
De UK Collaborative Trial of Ovarian Cancer Screening heeft tussen april 2001 en september 2005 een indrukwekkend aantal vrouwen van 50 tot 74 jaar (n = 202.639) uitgenodigd voor jaarlijks of multimodale screening op ovariumkanker door bepaling van het CA125-gehalte (n = 50.640), of echografische screening (n = 50.639) of geen screening (n = 101.359)...
De behandeling van multipel myeloom kan tot doel hebben de verschijnselen van de ziekte te doen verdwijnen, de evolutie ervan in te dijken of de complicaties te behandelen en de levenskwaliteit op peil te houden. De hamvraag is evenwel welke patiënten je moet behandelen, of ze nu symptomen hebben of niet. Momenteel blijft chemotherapie geïndiceerd als de symptomen van de patiënt stroken met de CRAB-criteria (hypercalciëmie, nierinsufficiëntie, anemie, botletsels), in geval van > 60% plasmacellen in het beenmerg, een lichteketenverhouding > 100 en ≥ 2 letsels > 5mm bij MRI. Andere factoren die mogelijk meespelen, zijn nog in onderzoek. In sommige gevallen kan autotransplantatie noodzakelijk zijn. Bij asymptomatische patiënten zonder nierinsufficiëntie of botletsels kan gewone bewaking worden overwogen. Wat is de mogelijke prognose van die patiënten, met name patiënten met een indolent myeloom?
Endometriumkanker, de frequentste gynaecologische kanker, heeft doorgaans een goede prognose. Er bestaan echter maar weinig oplossingen in het geval van relaps of van een gevorderd tumorstadium. Chemotherapie heeft dan maar weinig effect (responspercentage van 4 tot 25%). Het hoogste percentage tumorcontrole wordt verkregen met paclitaxel eenmaal per week...
Myeloproliferatieve aandoeningen en vooral acute myeloïde leukemie zijn niet makkelijk te behandelen. Het zijn immers zeer heterogene aandoeningen, waarbij meerdere signalisatiewegen meespelen. Sommige daarvan zijn nog in onderzoek. Een overzicht van de situatie in 2016, in het besef dat de waarheid van vandaag niet per se die van morgen zal zijn...
Ovariumkanker wordt meestal gediagnosticeerd in een gevorderd stadium. Die zal meestal recidiveren ondanks een goede initiële respons en dus resistent worden tegen platinaverbindingen. De behandeling heeft tot doel de levensduur en de levenskwaliteit te verhogen. De resultaten zijn echter niet bijzonder hoopgevend. Daarom wordt nu onderzocht welke vrouwen het meeste baat zullen vinden bij chemotherapie...
Sinds enkele jaren heeft een 62-jarige vrouw een pijnloze, suprapubische massa. Een CT-scan van het bekken toont een verdachte, puntige massa van 4x3cm met infiltratie in het onderhuidse weefsel en de oppervlakkige laag van de huid.
[1. UZ Antwerpen, Centre of Oncologic Research (CORE); 2. Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA)] De afgelopen decennia is neoadjuvante endocriene therapie (NET) geëvolueerd van een therapie die beperkt werd tot behandeling voor (oude) patiënten met veel comorbiditeit naar een primaire behandelingsmodaliteit bij patiënten met hormoongevoelige borstkanker. NET is veilig voor patiënten met een hormoonreceptor-positief, HER-2-negatief borstcarcinoom in een vroeg stadium en verhoogt de kans op borstsparende chirurgie, kan de noodzaak van adjuvante cytostatische behandeling verminderen en staat uitstellen van chirurgie om medische of opportuniteitsredenen op veilige wijze toe...
De combinatie van pemetrexed en cisplatine is de eerstelijns standaardbehandeling van pleuraal mesothelioom in een gevorderd stadium. Helaas treft dit type kanker vaak ouderen en/of patiënten die te zwak zijn om cisplatine te kunnen verdragen. In dat geval wordt cisplatine vervangen door carboplatine. Verbetert deze substitutie de tolerantie echt en gaat dat niet ten koste van de doeltreffendheid?
Een Frans team heeft een applicatie (MoovcareTM) ontwikkeld voor de controle op afstand van longkankerpatiënten met een verondersteld hoog risico op recidief.
We zijn nog maar pas de mogelijkheden van vloeistofbiopsieën van het bloed aan het ontdekken, of er is alweer een nieuwe stap gezet met vloeistofbiopsieën die volstrekt niet invasief zijn, aangezien ze worden uitgevoerd op speekselstalen.
Niet-alcoholische leversteatose wordt steeds meer beschouwd als een cardiovasculaire risicofactor, die gepaard gaat met afwijkingen die worden teruggevonden bij een metaboolsyndroom (insulineresistentie, abdominale adipositas, hypertensie, dyslipidemie en type 2-diabetes).
Het is niet de eerste keer dat de vraag wordt gesteld of je tyrosinekinaseremmers (TKI) mag stopzetten. Daar zijn evenwel meerdere mogelijke redenen voor (zware behandeling, zwangerschap, kosten voor de maatschappij op lange termijn, toxiciteit, afkalven van de therapietrouw …). Die vraag werd ook gesteld in de STIM1 TFR-studie...
Arts, muziekfanaat én spotvogel. Zubin Damania, een Amerikaanse arts gespecialiseerd in preventie van chronische ziekten, is het allemaal. Hij werd bekend als the rapping doctor met zijn parodieën op bekende clips over medische thema’s. Maak kennis met dit buitenbeentje in hoogsteigen persoon.
Charles Catton en zijn team bestudeerden het effect van een korter radiotherapieschema bij gelokaliseerde prostaatkanker.
Goran Ahlgren presenteerde de eerste resultaten van de SPCG12-studie, een gerandomiseerde fase 3-studie over adjuvant docetaxel en de overleving na radicale prostatectomie bij hoogrisico-prostaatkanker.
Hashim Uddin Ahmed stelde in Chicago de resultaten voor van de PROMIS-studie die de accuraatheid evalueerde van multiparameter-MRI (MP-MRI) en transrectale ultrasoundgeleide (TRUS) prostaatbiopsie bij mannen met verhoogde PSA-waarden.
Hoewel abirateronacetaat, gecombineerd met medische castratie de cytoreductie bevordert bij gelokaliseerde hoogrisico-prostaatkanker, wordt vaak persisterende kanker genoteerd. Vandaar de blijvende zoektocht naar betere behandelingen. Eleni Efstathiou en haar team gingen na of toevoegen van enzalutamide aan deze combinatie de uitkomsten verbetert.
Relepas van ovariumkanker Een optimalisering van de periode zonder behandeling na een inductiechemotherapie en voor de tweedelijnstherapie is een van de grote uitdagingen bij ovariumkanker. Een onderhoudsbehandeling heeft tot doel de overleving te verbeteren en de symptomen onder controle te houden. Tegen die achtergrond moeten de geüpdatete resultaten van studie 19 met olaparib als onderhoudstherapie worden gezien. Published ahead of print.
Mas Amiel bewijst in drie opeenvolgende decennia zijn meesterschap op het gebied van oxidatieve veroudering. Een heel aparte wereld die we met plezier ontdekken…
Dankzij de technische vooruitgang kunnen de meeste ernstige bijwerkingen van bestraling onder controle worden gehouden, maar huidletsels vormen toch nog een groot probleem voor vrouwen, die aanzienlijk langer overleven dan vroeger. Published ahead of print.
Volkswagen vernieuwt zijn Tiguan. En aangezien het nooit verstandig is om een winnende combinatie te veranderen, behoudt de Duitse SUV zijn sterke punten… maar boekt hij wel vooruitgang op het vlak van het rijgedrag.
De helft van de patiënten met gevorderde blaaskanker is te fragiel om cisplatine te krijgen, de enige behandeling die de overleving verbetert. Aangezien het bekend is dat gemetastaseerde urotheliale tumoren PD-L1 sterk tot expressie brengen, was het logisch om een nieuwe benadering te proberen...
De incidentie van glioblastoom piekt op de leeftijd van 64 jaar. De behandeling van 70-plussers is echter niet duidelijk omschreven...
Het aantal therapeutische mogelijkheden voor de behandeling van een recidiverend of refractair multipel myeloom is sterk toegenomen. Dat is eigenlijk niet te verwonderen, als je weet dat de tumor meerdere wegen gebruikt om te groeien...
Het delta-like 3-eiwit (DLL3) is een nieuwe, recentelijk ontdekte target bij kleincellige longkanker (SCLC). Meer dan 80% van de kleincellige longkankers brengt DLL3 tot expressie. In gezonde weefsels wordt geen DLL3 teruggevonden...
Het gebeurt niet vaak dat pediatrische studies de eer te beurt valt om te worden besproken tijdens de plenaire sessie van het ASCO-congres. Dat was nochtans zo met de studie ANBL0532 van de Children’s Oncology Group...
IMAB362 is een chimere IgG1-antistof die zeer specifiek gericht is tegen CLDN18.2 en daarom werd uitgetest bij maagkanker. Claudine18.2, een eiwit dat nodig is voor de samenstelling van de tight junctions, wordt immers sterk tot expressie gebracht door maagkankercellen, maar niet in gezonde weefsels...
Postmenopauzale vrouwen met hormoongevoelige borstkanker in een vroeg stadium worden behandeld met een aromataseremmer en dat van meet af aan of na 2-5 jaar behandeling met tamoxifen. Mogen we langer behandelen? Mogen we een aromataseremmer voorschrijven gedurende nog eens vijf jaar?
De MAVIDOS-studie (Maternal Vitamin D Osteoporosis Study), een gerandomiseerde, gecontroleerde studie, heeft het effect van vitamine D-supplementen op het botmineraalgehalte bij pasgeborenen onderzocht.
De 5 jaarsoverleving van patiënten met een pancreasadenocarcinoom is slechts 8% met chirurgie alleen. De ESPAC-3-studie heeft evenwel aangetoond dat toevoeging van 5-FU of gemcitabine de resultaten sterk verbetert, al blijft de 5 jaarsoverleving ontgoochelend laag: slechts 16-18%...
De studie in kwestie werd uitgevoerd bij 15.191 patiënten met longkanker (37%), borstkanker (14%) of colonkanker (10%). Bij die patiënten werd bloed afgenomen om circulerend tumoraal DNA op te sporen...
Deze fase 2-studie, die uit twee fasen bestond, werd uitgevoerd bij 153 vrouwen met een epitheliale ovariumkanker van stadium IIB/III. Na 3-4 cycli neoadjuvante chemotherapie met een platinaverbinding kregen de patiënten hetzij carboplatine i.v. of intraperitoneaal, hetzij cisplatine intraperitoneaal in combinatie met paclitaxel i.v. op d1 en daarna i.p. op d8. De cisplatinegroep werd wegens gebrek aan efficiëntie en hoge toxiciteit snel stopgezet...
Een groep onder de leiding van Nikhil Wagle (Dana-Farber) heeft via sociale netwerken meer dan 1.100 patiënten gerekruteerd die gemetastaseerde borstkanker hadden en van wie de arts over histologische gegevens beschikte. Vervolgens kregen de patiënten een kit toegestuurd om speekselmonsters te nemen...
Gerichte geneesmiddelen zijn niet geïndiceerd in alle situaties waarin ze zouden kunnen worden voorgeschreven, ook al bestaan er specifieke mutaties...
John van den Bent (Rotterdam) heeft de resultaten gepresenteerd van de CATNON-studie, die werd uitgevoerd bij 751 patiënten met een anaplastisch glioblastoom. CATNON illustreert hoe belangrijk het is studies te centraliseren binnen de EORTC als het gaat om een zeldzame kanker.
Nadat werd aangetoond dat MYL-1401O als biosimilar farmacodynamisch en farmacokinetisch gelijkwaardig is aan het originele trastuzumab, hebben onderzoekers het middel vergeleken met Herceptin® in combinatie met een taxaan als eerstelijnstherapie. Dat is gebeurd in een fase 3-studie bij 500 patiënten met HER2+ gemetastaseerde borstkanker...
Bij analyse van de gegevens van 452 65-plussers die al meerdere jaren diabetes hadden, hebben Martin Rakusa en zijn team van de Universiteit van Maribor (Slovenië) kunnen vaststellen dat 12% van de patiënten pijn had aan de benen, een frequente complicatie van diabetes...
Caroline Robert (Villejuif) presenteerde de gegevens over de 3 jaarsoverleving van de KEYNOTE-001-studie.
De frequentste seksuele afwijkingen bij patiënten met neurologische aandoeningen zijn erectiestoornissen bij de man en orgasmestoornissen bij de vrouw...
De studie CALGB/SWOG 80405 heeft bevacizumab vergeleken met cetuximab, beide in combinatie met chemotherapie als eerstelijnstherapie bij gemetastaseerde colorectale kanker. 293 patiënten hadden een kanker van het rechtercolon (dat ontstaat uit de embryonale voorste darm) en 732 een kanker van het linkercolon (dat ontstaat uit de embryonale achterste darm). Alle kankers waren KRAS wt. Dat onderscheid is belangrijk...
De werkzaamheid van een trombectomie bij de behandeling van een cerebrovasculair accident is ruimschoots bewezen: dankzij die behandeling houdt ongeveer 60% van de patiënten geen of slechts een minimale handicap over na een CVA...
Een voetbalwedstrijd bijwonen veroorzaakt veel emotie en excitatie. Gelukkig verhoogt dat het risico op CVA niet, te oordelen naar een Portugese studie...
Epilepsiepatiënten die niet reageren op anti-epileptica lopen minder risico op SUDEP (sudden unexpected death in epilepsy) na stimulering van de nervus vagus (SNV)...
Er gaat geen congres voorbij of er wordt tijdens bepaalde sessies, die almaar meer volk trekken, gesproken over de microbiota. Zo ook op het EAN...
Het is belangrijk de ziekte van Parkinson in een vroeg stadium te diagnosticeren om de levenskwaliteit en de werkzaamheid van de behandeling te verbeteren...
Het wordt misschien mogelijk om zeer snel na een whiplash na te gaan welke patiënten chronische symptomen zullen krijgen...
Hulpverleners, verwanten en andere, spelen een kapitale rol bij de verzorging van kankerpatiënten. Maar welke prijs moeten zij daarvoor betalen?
Maria Schwaederle (San Diego) presenteerde een meta-analyse van 351 fase 1-studies bij in het totaal 13.203 patiënten. Ze toonde aan dat de primaire doelstelling van die studies (opsporen van toxiciteit) achterhaald is...
Met de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen die bijzonder efficiënt zijn bij een multipel myeloom, rijst de vraag of een concomitante autotransplantatie nog wenselijk is...
Volgens Nilo Riva (Milaan) is het nu duidelijk bewezen dat cannabisextracten gunstige effecten hebben bij aandoeningen van de motorneuronen...
Wereldwijd hebben 6-8% van de mannen en 10-12% van de vrouwen migraine. Hun leed vertaalt zich in het verlies van 109 gezonde levensjaren per 100.000 patiënten...
“Geen foliumzuursupplementen voorschrijven aan zwangere vrouwen die anti-epileptica moeten innemen zou misdadig zijn”, zei Marte Helene Bjørk (Bergen, Noorwegen) nadat ze de resultaten had gepresenteerd van een studie bij bijna 58.000 kinderen van 3 jaar.
Bij zwaarlijvige vrouwen heeft een gewichtsvermindering voor een vruchtbaarheidsbehandeling geen impact op de kans om zwanger te worden.
Een vroeggeboorte verhoogt het risico op diabetes. Maar er is meer: een vroeggeboorte blijkt ook schadelijk te zijn voor de beenderen, te oordelen naar een studie van het Noorse Instituut voor wetenschappen en technologie die de botmassa heeft gemeten bij 186 volwassenen van 26-28 jaar, een leeftijd waarop de botmassa een piek bereikt.
Inspanningen waarbij het bot wordt belast, verbeteren de gezondheid ervan. Daarom heeft een Italiaanse groep onderzocht wat de metabole effecten en de effecten op het botweefsel zijn als mensen zeer lange afstanden lopen. Eerder al had de groep vastgesteld dat fietsen — een sport die niet veel inspanning tegen de zwaartekracht vergt — bij zeer lange afstanden een sterkere botresorptie teweegbrengt dan gemiddeld.
Mogelijk tasten de chemische bestanddelen die gewoonlijk worden teruggevonden in plastics en fungicide middelen, de tanden van kinderen aan vanwege het effect dat die stoffen hebben op de hormonen die de vorming van tandemail stimuleren.
Na een jaar hormoontherapie is het bot beter gemineraliseerd bij MtF-transgenders (van man naar vrouw) dan bij FtM-transgenders (van vrouw naar man).
Op elk congres gaat het erover, en meestal in positieve zin. Maar alles is misschien niet zo duidelijk...
Pre-eclampsie is een geduchte complicatie die optreedt bij 2-8% van de zwangerschappen. Eén van de bekendste risicofactoren voor pre-eclampsie is hyperthyreoïdie. Maar dat is ook een van de oorzaken die het moeilijkst met zekerheid te diagnosticeren zijn, doordat de stijgende hCG-spiegel de schildklier stimuleert.
Een geneesheer gespecialiseerd in gynaecologie-verloskunde Een geneesheer gespecialiseerd in gynaecologie-verloskunde met erkende bevoegdheid in gynaecologische en verloskundige beeldvorming en in foetale geneeskunde
GnRH-agonisten zijn de enige geneesmiddelen die de vruchtbaarheid kunnen vrijwaren bij patiënten die chemotherapie krijgen. De werkzaamheid van die behandeling is echter zeer omstreden...
Meer dan 10% van de vrouwen rookt tijdens de laatste 3 maanden van de zwangerschap. Althans in de Verenigde Staten. Bij ons zal dat allicht niet veel minder zijn...
Cediranib, peroraal toegediend samen met chemotherapie, en nadien verder gegeven als onderhoudsbehandeling, heeft een gunstig effect op de progressievrije overleving van vrouwen met recidiverende, platinumgevoelige ovariumkanker. Wel gaat de behandeling gepaard met meer toxische effecten. Dat leert een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde fase 3-studie die in The Lancet verscheen.
Een 27-jarige patiënte van Indische origine bood zich aan op de raadpleging fertiliteit in het kader van onvervulde kinderwens sinds een tweetal jaar... Published ahead of print.
Een nieuw onderzoek bij 405 Belgische patiënten met een chronische aandoening (diabetes type 2, astma of hypertensie) en 360 zorgverleners (huisartsen, apothekers en specialisten), uitgevoerd in opdracht van MSD, toont aan dat er een sterk verband bestaat tussen de gezondheidswijsheid van de patiënten en de opvolging van de aanbevelingen door artsen...
Roken is een probleem van volksgezondheid dat zowel rokers als niet-rokers treft. Het aantal rokers op onze planeet is opgelopen tot één miljard en het blijft stijgen. Bijna één op de drie vrouwen van vruchtbare leeftijd rookt. Passief roken is verantwoordelijk voor bijna 600.000 voortijdige sterfgevallen bij niet-rokers. Het veroorzaakt een aanzienlijke morbiditeit bij kinderen en heeft vanaf de conceptie schadelijke effecten op de groei van de foetus...
Wekelijks versus driewekelijks toedienen van paclitaxel verlengt de progressievrije overleving niet bij vrouwen met ovariumkanker. Zo besluiten John Chan en collega’s uit een prospectieve studie die verscheen in The New England Journal of Medicine.
[1. Departement Gynaecologie-Verloskunde, UZ Leuven; 2. Departement Oncologie, Labo Gynaecologische Oncologie, KU Leuven; 3. Departement Ontwikkeling en Regeneratie, Labo Orgaansystemen, KU Leuven; *gelijkwaardige bijdrage; # An Coosemans en Dirk Timmerman worden gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)] In 2015 werd het tweede internationaal IOTA-congres georganiseerd in Leuven. Mensen uit 28 landen waren er verzameld omtrent de echografische diagnostiek van eierstokkanker. Genoeg stof dus voor een artikel waarin de twee belangrijkste echografische modellen omtrent de diagnostiek van eierstokcysten zullen besproken worden. Published ahead of print.
Onlangs merkte minister De Block op dat veel basisgynaecologische onderzoeken en behandelingen door de gynaecoloog worden uitgevoerd, terwijl men ze eigenlijk aan de huisarts kan toevertrouwen. De boodschap is duidelijk: op termijn zullen de gynaecologen een deel van hun taken moeten afstaan. Een uitgebreid artikel hierover leest u in de editie van Medi-Sfeer dd. 19 mei.
De resultaten op lange termijn lijken vrij overtuigend wat de symptoomcontrole en de verbetering van de levenskwaliteit betreft.
Een systematische review van de gegevens uit de literatuur laat uitschijnen dat de natuurlijke manier misschien niet de beste is… om achteraf urinelekkage te vermijden.
Micro-RNA’s (miRNA’s) zijn kleine, niet-coderende RNA-moleculen die de expressie van tal van genen regelen. Via dat werkingsmechanisme spelen miRNA’s een sleutelrol in de carcinogenese, het ontstaan van metastasen, maar ook in de resistentie tegen antitumorale behandelingen. miRNA’s zijn ook aanwezig in het perifere bloed, waar ze mogelijk een rol spelen in de communicatie tussen de cellen. Op klinisch vlak vormen circulerende miRNA’s een mogelijke diagnostische en prognostische biomarker bij kanker. Beter nog, circulerende miRNA’s zouden ook bruikbaar kunnen zijn als behandeling tegen kanker. In dit artikel vatten we de laatste gegevens samen die beschikbaar zijn over micro-RNA’s bij borstkanker.
Prof. Philip Calder is de 10e lauraat die de Internationale Prijs van Danone voor Voeding in ontvangst mocht nemen, en dit voor zijn opmerkelijk onderzoek in het domein van voeding en immunologie.
3rd International Symposium of Probiotics & Prebiotics in Pediatrics (Gent, 28-30 april2016) De ontwikkeling van de maag-darmtractus is een complex proces, temeer omdat dat orgaan heel wat meer doet dan het voedsel verteren en de voedingsstoffen opnemen.
[1. LUCAS, KU Leuven; 2. Departement Ontwikkeling en Regeneratie, KU Leuven; 3. Departement Obstetrie en Gynaecologie, UZ Leuven; 4. Departement Electrical Engineering-ESAT, STADIUS Center for Dynamical Systems, Signal Processing and Data Analytics; 5. iMinds Future Health Department, KU Leuven] Patiënten zijn over het algemeen tevreden met de zorg die artsen hen bieden. Soms loopt het echter ernstig mis en dient een patiënt klacht in. Eerdere studies in het VK toonden aan dat er meer depressie, burn-out en zelfmoordideatie kan worden vastgesteld bij artsen die te maken hebben gehad met klachtenprocedures. Bovendien kan de manier van praktijkvoeren van deze artsen defensiever worden en zo mogelijks resulteren in een slechtere kwaliteit van zorg. Dit artikel is gebaseerd op een cross-sectionele studie over de impact van klachtenprocedures op het welzijn, de gezondheid en het praktijkvoeren van artsen in het VK. Ter afronding vergelijken we de situatie in België met de situatie in het VK (Verenigd Koninkrijk).
Heel wat vrouwen met een chronische inflammatoire darmziekte (CIBD) kunnen kinderen krijgen (in 1 geval op de 4 ontwikkelen CIBD’s zich voor de leeftijd van 20 jaar). Als we dan ook nog rekening houden met het feit dat vrouwen op steeds latere leeftijd zwanger worden, kunnen tot de helft van de vrouwen met een CIBD een kind willen. Bij de diagnose van CIBD bij deze vrouwen, moeten we de vragen die bij de zwangerschap horen, bespreken. In die context publiceerde de ECCO recent een state of the art over het verband tussen zwangerschap en CIBD met prof. Janneke van der Woude (Rotterdam) als hoofdonderzoeker. Zij stelde de belangrijkste aanbevelingen voor in het kader van de jaarlijkse bijeenkomst voor de Belgian Week of Gastroenterology.
Tijdens de 7e Epilepsiedag stonden de patiënten in het middelpunt van de belangstelling: die konden niet alleen vragen stellen na de voordrachten in de plenaire zitting, maar evenzeer tijdens een aantal informele sessies en panelgesprekken. Een vraag-en-antwoordsessie werd gewijd aan de problematiek van zwangerschap en borstvoeding bij epilepsiepatiënten. Sylvie De Raedt (UZ Brussel) stond de aanwezigen te woord.
Tijdens de Arabische lente stonden vrouwen zij aan zij met hun mannen tijdens de vele manifestaties tegen de heersende dictatuur. Toch lijken ze opnieuw van het openbare toneel te moeten verdwijnen. Vrouwen vormen namelijk nog steeds een minderheid bij besluitvormende instanties en worden door religieuze partijen zelfs opgeroepen om ‘naar huis te gaan’ en ‘terug de keuken in te duiken’. Meer hadden enkele intellectuele Maghrebijnse vrouwen niet nodig om tijdens het recente Congrès de l’Encéphale in Parijs een vurig debat te voeren. Daarnaast hadden ze het over de verhouding tussen de islam en de vrouwelijke seksualiteit. Een islam die bepaalde seksuele handelingen verbiedt, waaronder incest, pedofilie en seks met dieren, maar ook homoseksualiteit, sodomie en buitenechtelijke seksuele relaties. Hierbij een samenvatting van de presentaties van psychiaters Saïda Douki (Tunis), Dalila Benmessaoud (Algiers) en Nadia Kadri (Casablanca).
Solidaris wil zijn leden in de aanvullende ziekteverzekering het remgeld op de gynaecoloog en de huisarts terugbetalen. Naast een mooie marketingstunt in een zeer concurrentiële context zou het de bedoeling zijn om de zorgtoegankelijkheid te vergroten. Minister De Block, volop in onderhandeling voor een ziekenfondspact, boort dit initiatief de grond in, wat haar op kritiek kwam te staan van de sp.a.
Een studie die in het European Respiratory Journal gepubliceerd is, wijst in elk geval op een verband tussen die twee. Maar dat hoeft niet oorzakelijk te zijn…
Vrouwen met borstkanker hebben een verhoogde prevalentie en incidentie van breuken.
WHEL (Women’s Healthy and Living) is een gerandomiseerde, multicentrische studie die tussen mei 1995 en mei 2004 werd uitgevoerd bij 3.088 vrouwen bij wie kort daarvoor een invasieve borstkanker in een vroeg stadium was ontdekt. De studie werd uitgevoerd om na te gaan of een voeding met veel groenten, fruit en vezels het risico op recidief zou kunnen verlagen. Dat kon niet worden bewezen, maar…
[Fysische geneeskunde, revalidatie, sportgeneeskunde, UZ Brussel; Voorzitter Europa Donna Belgium] Naast gezonde voeding, gewichtscontrole en regelmatige screening is fysieke activiteit een onafhankelijke factor die het risico op ontstaan van borstkanker kan reduceren. Fysiek actief blijven tijdens de therapie helpt de conditie en een gezond gewicht te behouden, vermindert de nevenwerkingen van de therapieën en helpt tegen pathologische vermoeidheid. Het meeste wetenschappelijk onderzoek na de therapie loopt maar tot 6 à 12 maanden na het einde van de therapie.
Een patiënte, 28 jaar, G3P1A1, wordt gevolgd voor haar derde zwangerschap. In de voorgeschiedenis weerhouden we een ongecompliceerde zwangerschap met spontane partus op 40w3d amenorroeduur (AD) en een spontaan miskraam op 6w AD met dezelfde partner. In de voorgeschiedenis van de echtgenoot weerhouden we een lichte vorm van hypospadie zonder heelkunde. Deze zwangerschap kende aanvankelijk een normaal verloop... Published ahead of print.
Het polycysteusovariumsyndroom omvat een reeks verschijnselen die wijzen op afwijkingen van de voortplantingsfunctie en van het metabolisme, waarbij afwijkingen van het androgeenmetabolisme en insulineresistentie een rol spelen.
We kennen het risico van alcoholconsumptie, zelfs in zeer kleine hoeveelheden, tijdens de zwangerschap, of we denken het te kennen. Onderzoekers van het Canadese CAMH (centrum voor verslaving en geestelijke gezondheid) hebben een meta-analyse uitgevoerd om de comorbiditeit te evalueren van het foetale alcoholsyndroom, een van de belangrijkste oorzaken van niet-genetisch bepaalde geestelijke handicap bij kinderen.
Het jongste symposium van de Vlaamse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie bracht gynaecologen, huisartsen en vroedkundigen samen rond één reflectie en debat. Er werd nagedacht over de rol van de betrokken actoren. Aanleiding was dat minister De Block meent dat veel basisgynaecologische onderzoeken en behandelingen in de eerste lijn kunnen plaatsvinden.
Professor Yves Jacquemyn (dienst gynaecologie Universiteit Antwerpen) is tegen echelonnering en het opsluiten van de zorg in verschillende, afgescheiden lijnen. Hij verkondigde dat standpunt op het VVOG-congres en gaf een sneer naar JCI.
Geïnspireerd door het geval van een jonge Finse vrouw die aan het eind van haar eerste zwangerschapstrimester naar Guatemala was gereisd, vestigen Driggers et al. (Johns Hopkins, Baltimore) de aandacht op twee aspecten van zikavirus-infecties die nog niet werden vermeld.
U kunt perfect zelf een overeenkomst met iemand afsluiten mits u zich aan een paar regels houdt. Het betreft hier dan geldig contract. Onlangs kwam hier een nieuwe mogelijkheid bij, nl. het opstellen van een ‘advocatenakte’. Wat houdt dit precies in?
Een groep van Harvard heeft de gegevens doorgenomen van 116.430 vrouwen die gedurende 20 jaar werden gevolgd in het kader van de Nurses’ Health Study II. Na uitsluiting van de vrouwen met cardiale accidenten of een oud cerebrovasculair accident bleken 11.903 vrouwen laparoscopisch aangetoonde endometriose te vertonen. Bij vergelijking van die vrouwen met de andere vrouwen in de gegevensbank zijn de auteurs tot de conclusie gekomen dat het risico op infarct 1,52-maal hoger was, het risico op angina pectoris 1,91-maal hoger en het risico op coronairlijden waarvoor een invasieve of chirurgische ingreep vereist was, 1,35-maal hoger.
Late Intervention Trial with Estradiol is een monocentrische, gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde studie die gezamenlijk werd uitgevoerd door de eenheid voor atherosclerose en de dienst gynaecologie en verloskunde van de Universiteit van Stanford. In de studie werden gedurende bijna 5 jaar 643 postmenopauzale, gezonde vrouwen gemonitord die een vroege (< 6 jaar na de menopauze) of late (≥ 10 jaar na de menopauze) hormonale substitutietherapie met 17β-oestradiol (1 mg/d) met of zonder progesteron in de vorm van vaginale gel (naargelang ze al dan niet een hysterectomie hadden ondergaan), of een placebo kregen.
Omdat het risico op veneuze trombo-embolie tweemaal hoger zou zijn na kankerchirurgie dan na andere heelkunde, raden de meeste wetenschappelijke verenigingen farmacologische profylaxe aan. Ze hanteren echter andere duurtijden en andere risicostratificaties. Door de lage incidentie van veneuze trombose trekken velen intussen het nut van een langere preventie in twijfel...
Zwangere vrouwen met astma hebben een hoger risico op complicaties tijdens de zwangerschap en ook hun kinderen dreigen later meer problemen te krijgen. Een Amerikaanse studie toont nu aan dat luchtvervuiling ook het risico op vroeggeboorte verhoogt.
Bij kinderen die worden geboren voor de 28e zwangerschapsweek verlaagt profylactische toediening van een lage dosis hydrocortison het risico op bronchopulmonale dysplasie significant.
Een extra-uteriene zwangerschap (EUG) is een zwangerschap gelokaliseerd buiten het cavum uteri. De meeste EUG’s zijn gelokaliseerd in de tubae (70% ampulla; 12% isthmus; 11,1% fimbrieel). Andere locaties worden beschreven: ovarieel, interstitieel, cornuaal, abdominaal, cervicaal en sectiolitteken. In deze casus is er sprake van een zwangerschap in een niet-communicerende rudimentaire uteriene hoorn. Het is een zeldzame vorm van een intra-uteriene zwangerschap die als extra-uteriene zwangerschap beschouwd kan worden. Door de hoge obstetrische en perinatale risico’s is interruptie van deze zwangerschap geadviseerd. Traditioneel worden deze zwangerschappen behandeld met chirurgische resectie. De medicamenteuze behandeling met methotrexaat wordt met succes gebruikt voor de behandeling van extra-uteriene zwangerschappen op andere locaties. Wij presenteren een casus van een zwangerschap in een niet-communicerende rudimentaire uteriene hoorn die met een combinatie van methotrexaat en laparoscopische resectie succesvol beëindigd werd.
Wij vermelden het geval van een patiënte van 31 jaar, G2P1, bij wie een spontane, heterotope, twee-eiige tweelingzwangerschap met intra- en extra-uteriene innesteling werd vastgesteld tijdens een routine-echografie op 8 weken amenorroe.
Dat is wat de onderzoekers met de MOP-studie (Metformin in Obese Nondiabetic Pregnant Women) wilden nagaan. Ze kwamen tot de conclusie dat metformine geen gunstig effect heeft op het geboortegewicht. Maar…
Nieuwe gegevens wijzen erop dat paracetamol zelf — en niet de reden waarom zwangere vrouwen of jonge kinderen dat middel innemen — de verklaring vormt voor het latere optreden van astma bij de kinderen.
Onderzoek door het Cancer Genome Atlas Research Network gaf aan dat type 1- en type 2-niercelcarcinomen zowel klinisch als biochemisch verschillend zijn en dat type 2-tumoren nog kunnen worden onderverdeeld in minstens drie subtypes op basis van moleculaire en fenotypische karakteristieken. Hun onderzoek verscheen in the New England Journal of Medicine.
Dat type 2-diabetes het risico op cardiovasculaire aandoeningen verhoogt, is bekend. Wat velen echter misschien niet weten, is dat het risico meer toeneemt bij vrouwen dan bij mannen. Geldt dat ook voor dementie, een aandoening die eveneens in verband staat met type 2-diabetes?
'Belli', een app die ontwikkeld wordt door de Belgisch-Amerikaanse firma Bloom en die contracties opspoort bij zwangere vrouwen, wordt in het Ziekenhuis Oost-Limburg uitgetest. Naar eigen zeggen een Europese primeur.
Met de 911 R keert Porsche terug naar de bron van de sportiviteit. Want dit technische pareltje, waarvan er slechts 991 exemplaren zullen worden gebouwd, gaat toch wel heel ver in de filosofie van prestaties en authenticiteit. Tot groot genoegen van de puristen…
Resultaten van een gerandomiseerde fase 3-studie in the Lancet wijzen erop dat versnelde partiële borstbestraling (APBI) met multi-katheterbrachytherapie bij patiënten met borstkanker in een vroeg stadium klinisch evenwaardig blijkt te zijn als complete borstbestraling.
[1. Dienst Gynaecologie-Verloskunde, ZNA Jan Palfijn, Merksem; 2. Dienst Urologie, ZNA Jan Palfijn, Merksem] Een 31-jarige patiënte, gravida 5 para 5, vertoonde bij postnataal onderzoek een pijnloze bulging van de mucosa proximaal van de urethrale meatus met geschatte diameter 2cm. Er was geen sprake van mictieklachten, noch van ongewild urineverlies. De bulging was spontaan ontstaan in de eerste weken na de partus. Patiënte beviel 6 weken eerder spontaan in linkerzijligging bij een amenorroeduur van 38 weken van een gezonde zoon van 3.140 gram. Zij vertoonde een graad I perineumruptuur, welke lege artis werd gehecht. Postpartum deden zich geen complicaties voor. Published ahead of print.
De hersenen van man en vrouw zijn verschillend. Het bewijs? Ze wegen niet evenveel. De universiteit van Tel Aviv maakte komaf met alle vooroordelen en stelde haar theorie van de mozaïek voor.
Gerandomiseerde, gecontroleerde studies vormen de gouden standaard van klinische proeven. Ze beperken namelijk alle methodologische vertekeningen die de vergelijkingen en de conclusies ervan kunnen vervalsen. Ze worden fundamenteel gekenmerkt door de aanwezigheid van controlegroepen, de willekeurige toewijzing van patiënten en de blindering.
Voor vrouwen met diabetes is het sterk aanbevolen om hun zwangerschappen te plannen, zodat hun glykemie goed gecontroleerd kan worden. Helaas gaat het er in de werkelijkheid soms heel anders aan toe.
Een 44-jarige patiënt presenteerde zich op de raadpleging wegens chronische onderbuikpijn. Deze patiënt was gekend met primaire amenorroe bij het Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser (MRKH)-syndroom...
Meer dan 3 miljoen Grieken hebben geen toegang meer tot de gezondheidszorg. Sinds 2008 staan de gezondheidsindicatoren in het rood en zakken ze snel verder. Daarop reageren het UMC Sint-Pieter, het netwerk van de ULB en Dokters van de wereld met een bewustmakingscampagne om de Griekse patiënten en zorgverleners te helpen.
Peripartale cardiomyopathie en idiopathische gedilateerde cardiomyopathie hebben afgeknotte varianten van het titinegen gemeen.
Tijdens de zwangerschap gebeuren bepaalde onderzoeken bij de mama meerdere keren (echografieën, tests klinische biologie) zonder rekening te houden met risicofactoren. "Zwangerschap is geen ziekte", aldus de Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen op basis van een studie bij 19.500 vrouwen. Wat denken de gynaecologen daarvan? Reactie van Michel Masson (Bvas, GGOLFB).
De incidentie van borstkanker blijft voortdurend stijgen, vooral in Japan. In dat land is de screening met een mammografie alleen goed ingeburgerd, ondanks het feit dat Japanse vrouwen zelfs na de leeftijd van 40 jaar over het algemeen dicht borstweefsel hebben. Aangezien de piekincidentie van borstkanker bij Japanse vrouwen tussen 40 en 49 jaar ligt (60-70 jaar in onze contreien), zijn Japanse gynaecologen almaar vaker geneigd om de mammografie te combineren met een echografie...
Onder patiënten met hormoonreceptorpositieve, HER2-negatieve, okselkliernegatieve borstkanker, die in aanmerking komen voor adjuvante chemotherapie op basis van klinische en pathologische kenmerken, tonen vrouwen met een gunstig gen-expressieprofiel het laagste risico op terugval binnen vijf jaar onder uitsluitend endocriene therapie. Zo schrijven de auteurs van een recente studie in the New England Journal of Medicine.
Met het AZ Middelheim krijgt begin maart het laatste opleidingscentrum gynaecologie-verloskunde in Vlaanderen een Europese visitatie voor een EBCOG-accreditering opleiding gynaecologie. Een bekroning van een werk dat tien jaar geleden startte.
Vétroz, voor de liefhebbers van de Zwitserse wijngaarden, is in de eerste plaats Amigne – deze gemeente heeft de meeste wijngaarden ter wereld, een 50-tal hectaren, van deze druivensoort –, maar men kijkt er niet neer op de Chasselas, of de Fendant, zoals men in Valais zegt...
Tijdens de zwangerschap kan er een trombotische microangiopathie (TMA) optreden vanwege de placenta, in geval van pre-eclampsie, of omdat de moeder er vatbaar voor is: gebrekkige remming (of te sterke activering) van de alternatieve complementroute, of een aangeboren of verworven gebrek aan activiteit van het protease van de von Willebrandfactor. Het is uiterst belangrijk om de differentiaaldiagnose te stellen. De behandeling hangt immers af van de oorzaak.
14ème Congrès de l’Encéphale, Parijs We weten dat er een verband bestaat tussen depressie en immuniteit, en dat dit verband in de twee richtingen loopt. Volgens een analyse van 498 patiënten die aan het CHU van Mont-Godinne werden gevolgd wegens een depressie in engere zin en bij wie de verschillende immuuncellen werden bepaald, is er een verband tussen familiale dynamiek en cellulaire immuniteit. De groep van Namen vroeg zich dan ook af of het geslacht een invloed heeft op de resultaten...
In ongeveer 20% van de gevallen breken de vliezen vroegtijdig (en in 40% van de gevallen bij vroeggeboorte). Als dat gebeurt op het moment dat de moeder aterm is, is het beter om de bevalling in te leiden om het risico op infectie en het psychische ongemak bij de moeder te beperken. Als de vliezen echter voor de 37e week breken, zijn de zaken minder duidelijk...
“Als een vrouw rond draagt, krijgt ze een meisje. Draagt ze naar voren, dan wordt het een jongen.” Deze volkswijsheid bepaalde eeuwenlang het mysterie rond het geslacht van ongeboren kinderen. Maar vandaag is het kinderspel om deze intrigerende vraag te beantwoorden.
We zijn allemaal getuige van de radicale veranderingen die de samenleving vol in het gezicht treffen. Het internet drukt zijn stempel op onze levens en die evolutie is – of we dat nu willen of niet – onafwendbaar. De digitale wereld slokt ons helemaal op, temeer omdat de code van ieder van ons snel en gemakkelijk kan worden gedigitaliseerd sinds het genoom is ontcijferd. Door onze constante en alomtegenwoordige ‘connecties’ – zowat iedereen heeft een smartphone of smartwatch – produceren we een astronomische stroom aan gegevens die tegenwoordig om de 73 dagen verdubbelt. En volgens Laurent Alexandre, voorzitter van DNA Vision en stichter van de website Doctissimo en Medcost, is dit nog maar het begin… Published ahead of print.
De evolutie van de body mass index na een eerste zwangerschap correleert met het risico op een doodgeboren kind bij een volgende zwangerschap en heeft ook invloed op de zuigelingensterfte.
De belangrijkste preventieve maatregelen zijn een verlaging van de systolische bloeddruk en het verminderen van de buikomtrek.
Een strategie op maat om de levenswijze te verbeteren verlaagt de incidentie van zwangerschapsdiabetes bij hoogrisicovrouwen met 39%.
Hoe hoger de actieve of passieve blootstelling aan tabaksrook, hoe hoger het risico op onvruchtbaarheid en/of menopauze voor de leeftijd van 50 jaar.
We beschrijven de casus van een 20-jarige vrouw, G2P1A1, die een late post partum-eclampsie (LPE) heeft doorgemaakt. Na een ongecompliceerde zwangerschap en bevalling, kreeg deze patiënte op de zesde dag post partum een insult, nadat zij zich kort daarvoor had aangemeld op de dienst spoedgevallen met hoofdpijn en visusstoornissen. Zij werd opgenomen op de dienst neurologie. Andere oorzaken van insulten werden uitgesloten, en een behandeling voor de novo epilepsie werd opgestart. Initieel werd niet aan een eclamptisch insult gedacht, door de late presentatie. Klinisch en radiologisch bleek dit beeld echter a posteriori een late post partum-eclampsie.
In de literatuur is uiterst weinig te vinden over het gebruik van LHRH-analogen als adjuvante behandeling bij borstkanker. We weten dus niet met zekerheid of een dergelijke behandeling zin heeft, maar we kunnen dat ook niet uitsluiten ondanks de richtlijnen van de ASCO en de ESMO, die pleiten voor vrijwaring van de ovaria bij jonge vrouwen in de premenopauze...
Elk bedrijf dat competitief wil blijven, moet vernieuwen en investeren in research & development (R&D). De gezondheidszorgbetalers hebben als opdracht de gezondheid te maximaliseren binnen het bestaande budget. Ook daarvoor is een voortdurende investering in R&D nodig...
De prevalentie van type 2-diabetes is dezelfde bij mannen en vrouwen, maar de cardiovasculaire gevolgen van de ziekte zijn duidelijk slechter bij vrouwen.
De verhouding soluble fms-like tyrosine kinase 1 (sFlt-1, een krachtige angiogeneseremmende factor) over Placental Growth Factor (PlGF) is verhoogd bij zwangere vrouwen voor de eerste klinische tekenen van pre-eclampsie verschijnen. De voorspellende waarde van die verhouding bij een vermoeden van pre-eclampsie is echter niet precies bekend. Daarom heeft een internationale groep onder de leiding van Harald Zeisler (Wenen) PROGNOSIS op touw gezet, een observationele, prospectieve, multicentrische studie...
Hoeveel kans hebben onvruchtbare koppels om toch een kind te krijgen door middel van in-vitrofertilisatie? En moet je, als je geen resultaat boekt, meer dan 3 of 4 implantaties uitvoeren? Tot welke prijs?
Saint-Chinian is een fijne plaats, het landschap is er zuiders mooi en de wijnen zijn er goed. In het zuiden van het dorp aan de voet van een zachte helling ligt La Madura, het domein van Nadia en Cyril Bourgne. Hun wijngaard is sterk versnipperd en ligt tussen 150 à 300 meter. Tijdens het bezoek van Nadia in Brussel mocht ik een aantal wijnen proeven. Van de verschillende cuvées ging mijn voorkeur naar hun Grand Vin rouge 2011, een mooie wijn die tegelijk ongerept en fruitig is.
Een beroerte is een ernstige complicatie van sikkelcelanemie, vooral als het een kind betreft. Vaak veroorzaakt het echter geen symptomen (30% van de gevallen), waardoor het risico op een recidief of op een symptomatische beroerte hoog is...
Mutaties van het complex van de splicingfactoren sluiten elkaar meestal uit. Sommige zijn oncogeen en leiden tot fenotypes die niet alleen betrekking hebben op de hematologie, hoewel de vraag is of ze geen gemeenschappelijke onderliggende mechanismen en kwetsbaarheidsfactoren hebben...
Op basis van de pediatrische ervaring krijgen ook volwassenen met ALL nu een intensievere behandeling. Daarbij worden almaar vaker tyrosinekinaseremmers toegediend bij Bcr-Abl1-positieve patiënten en wordt de toepassing van allotransplantaties gerationaliseerd...
Overmatige expressie van FLT3 komt vaak voor bij acute myeloïde leukemie (25-30%), en de mutaties treden zowel op in het domein van interne duplicatie als in de site van tyrosinekinase. Er zitten meerdere FLT3-remmers in ontwikkelingsfase 3, waaronder midostaurine...
Patiënten met trombofilie en/of een voorgeschiedenis van trombo-embolie lopen een hoog risico op trombose tijdens de zwangerschap. Een groep van Lyon onder de leiding van Yesim Dargaud heeft het nut van een profylactische behandeling onderzocht naargelang een gevalideerde risicoscore (Dargaud, Y, et al. Br J Haematol 2009;145:825-35) bij 445 zwangere vrouwen (van wie er 26 meerdere keren zwanger zijn geworden tijdens de studie)...
Tijdens het foetale leven wordt vooral foetale hemoglobine (HbF) α2γ2 tot expressie gebracht. In de perinatale periode wordt ze vervangen door volwassen hemoglobine (HbA) α2β2, een substitutie die normaal rond de leeftijd van 6 maanden plaatsvindt. Daarna bestaat het hemoglobine vooral uit HbA, en maakt HbF meestal slechts minder dan 1% van het totale Hb uit. Ook tijdens het volwassen leven wordt dat residuele HbF echter verder aangemaakt, en de concentraties ervan zijn zeer variabel gebleken...
Dr. Luc Dirix (Sint-Augustinus, Wilrijk - Iridium Cancer Network) gaf in een satellietsymposium tijdens de Belgian Breast Meeting een uiteenzetting over ovariumkanker en de behandeling ervan met olaparib (Lynparza®). NS Approval ID 941303 Revision date 12/2015Klik hier voor essentiële gegevens en de prijs van Lynparza®
Een Amerikaanse studie heeft aangetoond dat vrouwen met zwangerschapsdiabetes minder vaak type 2-diabetes zullen krijgen als ze borstvoeding geven.
Hoe kan een daling van de linkerventrikelejectiefractie als gevolg van de adjuvante behandeling bij borstkanker worden voorkomen?
Met antidota voor de nieuwe anticoagulantia moeten we eventuele urgenties rustig kunnen opvangen.
Wat te doen in geval van ernstige mitralisinsufficiëntie bij ischemisch hartlijden?
De prognose van pulmonale hypertensie geassocieerd met bindweefselaandoeningen (PAH-CTD) is minder gunstig dan die van idiopathische of familiale pulmonale arteriële hypertensie (PAH-I/F). Men zou deze situatie wel kunnen verhelpen met een andere behandelingswijze. Zo luidt althans de conclusie van een subgroepanalyse bij patiënten uit de gerandomiseerde, placebogecontroleerde fase II-studie PATENT-1 en van de open-label extensiestudie PATENT-2, na twaalf weken dubbelblind onderzoek.
De vraagt lijkt misschien wat absurd in tijden dat de treat-to-target-strategie zo ruim verspreid is. Maar het belang van deze strategie in het ware leven werd tot voor kort nog nooit aangetoond. Daar kwam verandering in met een analyse van de gegevens van de internationale BIODAM-cohortstudie. Het doel daarvan was om biomarkers te valideren als voorspellers voor gewrichtsschade en om een behandelingsstrategie op maat te ontwikkelen voor patiënten met reumatoïde artritis...
In het bloed een urinezuurconcentratie verkrijgen van minder dan 60mg/l is de beste manier om jichtaanvallen te voorkomen, om mononatriumuraatkristallen op te lossen en om eventuele tofi te verkleinen. Teneinde deze concentratie te verkrijgen, gebruikt men meestal allopurinol. Toch geeft dit in de klinische praktijk slechts het gewenste resultaat bij minder dan één op de twee patiënten...
Bij gelijke leeftijd is aangetoond dat patiënten die na hun zestigste reumatoïde artritis ontwikkelden (vormen met een laattijdig begin) minder vaak worden behandeld met biotherapie dan patiënten bij wie reumatoïde artritis al begon op jongere leeftijd (vormen met een vroegtijdig begin). Dit geldt ook als men rekening houdt met de ziekteactiviteit...
Dat reumatologen bijzondere belangstelling vertonen voor zona, is te verklaren door het feit dat tal van hun patiënten worden getroffen door deze reactivering van een herpesinfectie of waterpokken. Uit de gegevens blijkt ook dat er een verband is tussen zona en de latere ontwikkeling van cerebrovasculaire accidenten.
Deze corticosteroïden worden goed verdragen, maar hebben geen duidelijke impact op de klinische en structurele evolutie...
Sinds een twintigtal jaar is bekend dat reumatoïde artritis gepaard gaat met een verhoogde kans op voortijdig overlijden, vooral door een cardiovasculaire oorzaak en in mindere mate door kanker en infecties. Verschillende argumenten suggereren dat dit grotere overlijdensrisico toe te schrijven kan zijn aan inflammatie. Vooral de niveaus van de activiteit en ernst van de ziekte zouden voorspellende factoren zijn van mortaliteit...
Zwangerschap is een uitdaging voor vrouwen die aan lupus lijden en/of antifosfolipidenantilichamen vertonen (SLE/APL). Zij maken namelijk meer kans op een miskraam of intra-uteriene groeivertraging, complicaties waarbij complementactivering een belangrijke rol lijkt te spelen...
In december werd door de Breast International Group (BIG) bekendgemaakt dat prof. Martine Piccart (diensthoofd Bordetinstituut, Brussel) de Brinker Award 2015 voor wetenschappelijke onderscheiding in klinisch onderzoek heeft gekregen. Ze ontving deze award voor haar onderzoek naar borstkanker en de behandeling ervan. Martine Piccart ontvangt in San Antonio de Brinker Award.
Dit eindejaar staat bol van pessimisme. Alles gaat slecht… en alles zal nog slechter gaan. Ons moreel staat op een laag pitje en een lach kan er nog amper af, zelfs al worden we niet rechtstreeks door het onheil getroffen...
Onze Schotse collegae hebben een populatieonderzoek uitgevoerd waarin ze het effect van een keizersnede op de gezondheid van het kind hebben vergeleken met dat van een bevalling via vaginale weg. Ze geven een voorzichtig antwoord.
Resultaten van een meta-analyse van individuele patiëntendata uit gerandomiseerde studies suggereren dat adjuvante therapie met bisfosfonaten bij vroege borstkanker het risico op borstkankerrecidief in het bot vermindert en de overleving van deze vrouwen verbetert. De winst is evenwel alleen duidelijk bij vrouwen die reeds postmenopauzaal waren op het moment van therapieopstart.
[1. Dienst Verloskunde & Gynaecologie, RZ Tienen; 2. Dienst Anatomopathologie, RZ Tienen; 3. Dienst Verloskunde & Gynaecologie, UZ Leuven] Een 47-jarige P1G1-dame presenteerde zich met menorragieën en dysmenorroe. Uit haar voorgeschiedenis selecteren we op 44-jarige leeftijd een matig gedifferentieerd invasief ductaal adenocarcinoma van de rechterborst dat behandeld werd met chirurgie, radiotherapie en tamoxifen gedurende 5 jaar. Published ahead of print.
Dat blijkt inderdaad zo te zijn. Een dergelijk inspanningsprogramma blijkt een beter effect te hebben op de glykemie, de cholesterolconcentratie en het gewicht dan de 30 minuten matig intense lichaamsbeweging die klassiek worden aanbevolen.
Met dit adagium: “vrouwenarts – vertrouwensarts” is de VVOG meer dan 25 jaar geleden overgestapt van een zuiver wetenschappelijke vereniging voor obstetrie en gynaecologie naar een organisatie die ook de beroepsbelangen zou behartigen... Published ahead of print.
De DAPT-studie heeft aangetoond dat een langere behandeling dan 12 maanden met een combinatie van twee plaatjesaggregatieremmers, in casu een thiënopyridine en acetylsalicylzuur, de frequentie van ischemische complicaties na stenting verlaagt, maar het risico op matig ernstige of ernstige bloedingen verhoogt. Het zou dus interessant zijn als we konden voorspellen welke patiënten baat hebben bij deze langere behandeling.
De PEGASUS TIMI 54-studie heeft aangetoond dat ticagrelor na 1 jaar gunstige effecten heeft bij patiënten die 1-3 jaar voordien een myocardinfarct hadden doorgemaakt. De aanvullende gegevens die werden gepresenteerd tijdens het AHA-congres focusten op de veiligheid.
Er is eindelijk een stevige, gerandomiseerde studie uitgevoerd die het nut van IVUS (intravascular ultrasound) bij inplanting van een stent van de tweede generatie heeft onderzocht.
Met een combinatie van de GRS (genetic risk score) en de CRS (conventional risk score) zal de LDL-cholesterolconcentratie sterker dalen.
Een 13-jarig meisje presenteert zich met episodische buikpijn en 3-maandelijks rood bloedverlies per anum...
Hyperglykemie verhoogt het cardiovasculaire risico bij volwassenen. Bij pasgeborenen is het probleem vaak hypoglykemie. Vanaf welke spiegel moet je de glykemie corrigeren om latere neurologische schade te voorkomen?
Op het congres van de European Society of Gynaecologic Endoscopy (ESGE) in Boedapest werden de resultaten van de PEARL IV-studie tijdens een persconferentie toegelicht. Onderzoek naar de impact van myomen op de levenskwaliteit van vrouwen stond er eveneens op het programma. In de PEARL IV-studie werd de doeltreffendheid en veiligheid van vier kuren van een behandeling met ulipristalacetaat (Esmya®) voor uterusmyomen onderzocht. Tot nu toe kon Esmya® enkel preoperatief gebruikt worden. De nieuwe resultaten brengen daar nu verandering in. Published ahead of print.
[Katrien Benhalima 1, Karolien Robyns 1, Paul Van Crombrugge 2, Natascha Deprez 2, Bruno Seynhave 3, Roland Devlieger 4, Johan Verhaeghe 4, Chantal Mathieu 1, Frank Nobels 2 - 1. Dienst Endocrinologie, UZ Leuven; 2. Dienst Endocrinologie, OLV Ziekenhuis Aalst-Asse-Ninove; 3. Dienst Verloskunde & Gynaecologie, OLV Ziekenhuis Aalst-Asse-Ninove; 4. Dienst Verloskunde & Gynaecologie, UZ Leuven] Zwangerschapsdiabetes (ZWDM) is gerelateerd aan een verhoogde kans op maternale en perinatale verwikkelingen. Strikte glykemiecontrole tijdens de zwangerschap vermindert de kans op deze complicaties. De behandeling van ZWDM bestaat in eerste instantie uit aanpassingen van het dieet en het opdrijven van de fysieke activiteit. Insuline blijft de eerstekeuzebehandeling voor ZWDM indien maatregels op vlak van levensstijl alleen onvoldoende zijn om een goede glykemiecontrole te bekomen. Meer gegevens zijn noodzakelijk omtrent het verschil in zwangerschapsverwikkelingen tussen de groep behandeld met insuline en de groep behandeld met een aangepast dieet. Er is eveneens nood aan gegevens over het profiel van vrouwen bij wie de toediening van insuline noodzakelijk wordt... Published ahead of print.
De compleet nieuwe 3.0 l turbomotor verdeelt zijn vermogen ook over de vier wielen van de 911 – zelfs in de Targa-versie. Een eerste kennismaking.
In geval van niet-ernstige hypertensie tussen de 34e en de 37e week van de zwangerschap zal inductie van de bevalling het risico op maternale complicaties niet wezenlijk verlagen, maar wel het risico op respiratory distress syndrome bij de pasgeborene significant verhogen.
Vroege toediening van inhalatiecorticosteroïden verlaagt de incidentie van bronchopulmonale dysplasie bij veel te vroeg geboren kinderen, maar…
De wetenschappelijke sessies tijdens het congres van de American Heart Association waren een gelegenheid om het nog eens te hebben over de EMPA-REG-studie, waarin het nut van empagliflozine werd onderzocht bij type 2-diabetes.
In de COSMIC-HF werd het mogelijke nut onderzocht van de nieuwe selectieve myosineactivator omecamtiv mecabril (OM) bij hartinsufficiëntie.
In de EVISTA-studie werd de werkzaamheid van varenicline onderzocht bij patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen voor een acuut coronair syndroom.
Kent u de streefwaarde voor de systolische bloeddruk waarbij de cardiovasculaire morbiditeit en de mortaliteit afneemt bij niet-diabetespatiënten?
Kevin Fitzgerald (Alnylam Pharmaceuticals, Cambridge, MA) heeft op de AHA de lopende onderzoeken gepresenteerd met ALN-PCS, een RNA-streng die de aanmaak van PCSK9 remt.
Niet veel, als we de resultaten van de BEAT-HF-studie mogen geloven, die werden gepresenteerd door Michael K Ong (UCLA, Los Angeles, CA)...
Duurloopsters vormen een specifieke groep onder de atleten omdat ze heel erg letten op hun dagelijkse voeding. Enerzijds hebben ze een zeer hoge trainingsbelasting, anderzijds proberen ze een relatief lage lichaamsmassa te behouden. Deze paradoxale situatie kan aanleiding geven tot een verstoring van het nutritionele evenwicht en zelfs tot tekorten...
Answering clinical questions in spondyloarthritis: insights into the management of your SpA patient − satellietymposium van MSD op het EULAR-congres & key abstracts, Rome, 11 juni 2015 Er is lange tijd verwarring geweest bij de woordkeuze: moet je spreken van spondylitis, spondylartritis of van spondylartropathie? Zo opende prof. Maxime Dougados (Hôpital Cochin, Parijs) de sessie over de behandeling van die aandoening. De behandeling is moeilijk, vooral omdat er vaak ook extra-articulaire complicaties zijn. TNF-alfa-antagonisten vormen de hoeksteen van de behandeling op korte en op lange termijn.
Je kan nooit vroeg genoeg beginnen met de preventie van obesitas bij volwassenen. De eerste 1.000 dagen na de bevruchting, dus de 270 dagen van de zwangerschap + 365 x 2 voor de eerste twee jaar na de geboorte, zijn een sleutelperiode voor efficiënte interventie.
[1. Dienst Gynaecologie-Verloskunde, CHU Ambroise Paré, Mons; 2. Centrum voor Reproductieve Geneeskunde, UZ Brussel] We beschrijven het geval van een vrouw van 53 jaar bij wie de menopauze nog niet is opgetreden. Ze komt op de spoeddienst, aangezien ze al twee dagen hevige buikpijn heeft die gepaard gaat met misselijkheid, menometrorragie, constipatie en anurie sinds de ochtend waarop ze zich aanmeldde. Ze beschrijft deze symptomen als een beginnende zwangerschap. Published ahead of print.
Sinds drie jaar belonen de Well Done - MSD Health Literacy Awards initiatieven van mensen actief in de zorgsector die ‘health literacy’ of gezondheidwijsheid willen bevorderen. Dit jaar kreeg de jury, bestaande uit 14 organisaties en meerdere onafhankelijke experts, meer dan 50 projecten voorgeschoteld...
De Onafhankelijke Ziekenfondsen stelden bij het uitpluizen van de gegevens 2013 van ongeveer 20.000 van hun leden vast dat slechts 4 vrouwen op 10 na de bevalling een beroep doen op de diensten van een vroedvrouw. Ze pleiten daarom voor een verdere uitbouw van de rol van de vroedvrouw in de thuiszorg. Moeders moeten beter geïnformeerd worden over de terugbetaling van postnatale verzorging waar ze recht op hebben. Volgens het ziekenfonds moeten huisartsen – net als andere zorgverstrekkers – actief betrokken worden bij de postnatale opvolging.
Als je vrouwen die in aanmerking komen voor borstkankerscreening ook duidelijk informeert over overdetectie bij screening, maken meer vrouwen een geïnformeerde keuze. En als ze beter geïnformeerd zijn, is de kans reëel dat ze bewust minder snel kiezen voor screening. Dat schrijven Jolyn Hersch en collega’s in the Lancet.
Bij postmenopauzale vrouwen verbetert denosumab de botdichtheid en de botremodeling meer dan zoledroninezuur.
Heeft het zin een laagmoleculaire heparine toe te voegen aan acetylsalicylzuur in lage dosering?
[1. Dienst gynaecologie-verloskunde, Centre Hospitalier de Wallonie picarde, Tournai; 2. Dienst huidziekten, Centre Hospitalier de Wallonie picarde, Tournai; 3. Dienst kindergeneeskunde, Centre Hospitalier de Wallonie picarde, Tournai; 4. Dienst gynaecologie-verloskunde, CHR Mons-Hainaut, Mons] Aplasia cutis congenita is een aangeboren afwezigheid van huidweefsel over een wisselende oppervlakte. De incidentie bedraagt 3/10.000 geboortes per jaar. De belangrijkste oorzaken zijn virale infecties, vasculaire misvormingen en vergroeiingen van het vruchtvlies. We rapporteren het geval van een jongetje geboren na 39 weken en 2 dagen amenorroe (tweelingzwangerschap). De zwangerschap werd na 15 weken amenorroe gecompliceerd door een ernstig tweelingtransfusiesyndroom. Daarom werd de ontvangende foetus selectief gedood. De overblijvende baby vertoonde bij de geboorte een symmetrisch bilateraal huiddefect aan de voorzijde van de dijen. Published ahead of print.
Axelle Pintiaux (ULg) Polycystisch ovarieel syndroom (PCOS) is één van de meest frequente endocriene stoornissen bij vrouwen van reproductieve leeftijd. Maar welke zijn de langetermijneffecten op metabool en cardiovasculair vlak?
Joëlle Desreux (ULg) & Herman Depypere (RUG) In een eerste deel besprak Herman Depypere een recent onderzoek, uitgevoerd in het UZ Gent, dat aantoont dat serum-oestrogeenconcentraties een belangrijke determinant zijn voor lokale oestrogeenconcentraties in normaal borstweefsel...
Patrick Puttemans (RZ H Hart, Leuven) Vulvovaginale atrofie (VVA) is een chronische aandoening bij postmenopauzale vrouwen met als kenmerken een dunner wordende epitheliale aflijning van vagina en lage urinaire tractus, met verlies van vaginale elasticiteit, afgenomen lubrificatie, verandering in pH en verminderd aantal Lactobacilli. VVA is bij 40% van postmenopauzale vrouwen oorzaak van seksuele disfunctie en daling van levenskwaliteit...
Serge Rozenberg (ULB/VUB) Algemeen ziet men een daling van het gebruik van hormoonsubstitutie (HST) in Europa. We zien echter wel een stijging van het gebruik van topische hormoonsubstitutie hoewel dit gebruik vrij laag blijft...
De European Progestin Club (EPC) werd opgericht in 1996 en is sindsdien zeer actief. Op de meeste grote congressen voor gynaecologische endocrinologie is de EPC aanwezig. Onlangs publiceerde ze aanbevelingen voor het gebruik van progesteron ter voorkoming van miskramen. Published ahead of print.
Een 15-jarige virgo met blanco medische voorgeschiedenis presenteerde zich met sinds twee dagen bestaande vulvodynie en mictalgie... Published ahead of print.
Waarschijnlijk is het beter van niet, luidt de conclusie van het NewGeneris-project (Newborn and Genotoxic Exposure Risks), vooral als ze in verwachting zijn van een jongetje...
De behandeling met lithium gaat gepaard met een afname in de nierfunctie, hypothyroïdie en hypercalcemie. Het grootste risico lopen vrouwen jonger dan 60 jaar en personen met hoger dan mediane lithiumconcentraties. Dat suggereert onderzoek dat the Lancet publiceert.
Spina bifida is een aangeboren aandoening die bij het aangetaste kind vaak een combinatie van motorische handicaps, mentale retardatie en gastro-intestinale, renale en andere problemen geeft. Als de diagnose echografisch tijdens de zwangerschap wordt gesteld, gebeurt dit dikwijls rond 20w of later, op een ogenblik dat de foetus al bijna levensvatbaar is. Niet zelden wordt dan alsnog voor onderbreking van de zwangerschap gekozen, wat belastend is voor alle betrokkenen... Published ahead of print.
[1. Dienst Gynaecologie-Verloskunde, UZ Leuven; 2. Dienst Gynaecologie-Verloskunde UZ Gent; 3. Dienst Neurologie, OLV-ziekenhuis, Aalst; 4. Dienst Gynaecologie-Verloskunde, OLV-ziekenhuis, Aalst] We beschrijven de casus van een jonge gezonde vrouw die plotseling neuropsychiatrische symptomen ontwikkelt met deterioratie waarvoor opname op intensieve zorgen met intubatie en algemene ondersteuning vereist is. Onderzoek brengt als oorzakelijke factor een ovarieel matuur teratoma aan het licht. De diagnose van een anti-NMDA-receptor-encefalitis wordt bevestigd door de aanwezigheid van de betreffende antistoffen in serum en liquor van de patiënte. Behandeling vereist een ovariëctomie en het opstarten van immunosuppressiva. Ondanks de ernst en het langdurige verloop van deze aandoening kennen de meeste patiënten – bij tijdige diagnose en behandeling – een goed herstel. Published ahead of print.
Zwangerschapsdiabetes is een van de meest voorkomende complicaties tijdens de zwangerschap. Deze aandoening leidt tot een sterk verhoogde of chronisch verhoogde bloedsuikerspiegel en brengt tal van risico’s met zich mee voor zowel de moeder als het kind gedurende de hele perinatale periode. In dit kader lijkt het een goed idee om fysieke activiteit te stimuleren vóór de zwangerschap of vanaf het begin van de zwangerschap bij vrouwen met bekende risicofactoren: familiegeschiedenis van diabetes, zowel gewone als zwangerschapsdiabetes, overgewicht of obesitas. Maar ook voor vrouwen die geen voorgeschiedenis van diabetes hebben. Een analyse van de potentiële voordelen van beweging in het kader van een sessie die specifiek aan deze problematiek was gewijd tijdens het recente congres van de American Diabetes Association. Published ahead of print.
Alle brave huisvaders kennen dit gevoel vlak voordat ze op vakantie vertrekken: zullen ze die stapels reistassen in de gang zonder moeilijkheden in de koffer van de auto krijgen? Wie onlangs een nieuwe CR-V kocht, kan zich voortaan dat moment van stress besparen…
Het etiket van Puerto Galero vermeldt ‘likeurwijn’. Dit stuk begint net als Magritte: ceci n'est pas du Porto. Neen, het is Puerto. Puerto Galero, van het merk Marie Galante...
Er is maar weinig bekend over de oorzaken van de ziekte van Hodgkin. Het is een zeer heterogene aandoening waarvan er verschillende fenotypes bestaan. De incidentie is maximaal op het einde van de adolescentie en na de leeftijd van 55 jaar. Een groep van de Universiteit van Newcastle heeft de gegevens geanalyseerd van 621 kinderen van 0 tot 24 jaar met een ziekte van Hodgkin...
Frédéric Amant (UZ Leuven) heeft de gegevens geanalyseerd van 129 kinderen van 1-3 jaar die ter wereld waren gebracht door moeders met kanker tijdens de zwangerschap. Vervolgens heeft hij die gegevens vergeleken met die van een controlegroep van 129 kinderen met dezelfde kenmerken bij de geboorte. Uit de resultaten blijkt dat de kankertherapie tijdens de zwangerschap vrij ‘onschadelijk’ is...
Kleincellige longkanker is bijzonder moeilijk te behandelen, ook al omdat de diagnose meestal pas wordt gesteld als er metastasen zijn. Sinds de combinatie etoposide/platinaverbinding als eerstelijnstherapie en topotecan als tweedelijnstherapie is er geen enkele behandeling ontwikkeld die werkelijk het verschil heeft gemaakt...
11% van de borstkankers treft vrouwen jonger dan 45 jaar en 6% treft vrouwen jonger dan 40 jaar, een leeftijd waarop bijna de helft van de vrouwen nog een kinderwens heeft. 97% van die vrouwen moet chemotherapie krijgen, wat een zware domper op hun kinderwens is. Tegen die achtergrond werden meerdere technieken voor vrijwaring van de vruchtbaarheid ontwikkeld...
De COMBI-v-studie heeft een bitherapie, in casu een combinatie van dabrafenib, een BRAF-remmer, en trametinib, een MEK-remmer, vergeleken met een monotherapie met vemurafenib, een BRAF-remmer, als eerstelijnstherapie...
EUROCARE-5 heeft de gegevens geregistreerd van meer dan 22 miljoen Europese patiënten bij wie tussen 1978 en 2007 de diagnose van kanker werd gesteld. De studie heeft de evolutie van de 5 jaarsoverleving van die patiënten in 30 Europese landen onderzocht. België behoort blijkbaar tot de ‘goede leerlingen’...
Everolimus blijkt een interessante activiteit te hebben bij meerdere neuro-endocriene tumoren (NET’s), ook in combinatie met octreotide. Bovendien bestaan er maar weinig opties bij een gemetastaseerde of gevorderde NET. Tegen die achtergrond heeft RADIANT-4, een gerandomiseerde, placebogecontroleerde fase 3-studie, de mTOR-remmer everolimus in een dosering van 10mg/d per os onderzocht ...
Gerichte geneesmiddelen hebben de prognose van patiënten met gemetastaseerde nierkanker verbeterd. Het effect op de overleving blijft echter zeer beperkt als de patiënten al een zware behandeling hebben gekregen. In fase 1- en fase 2-studies werden goede resultaten behaald met nivolumab. Daarom werd een fase 3-studie uitgevoerd...
Hersenmetastasen zijn de frequentste hersentumoren. Bijna een kwart van de patiënten met longkanker, borstkanker of een melanoom ontwikkelt hersenmetastasen. De prognose is dan doorgaans beperkt tot enkele maanden...
Na RADIANT 4 heeft Philippe Rusznewski (Hôpital Beaujon, Clichy) nog een andere studie over NET’s gepresenteerd tijdens de presidentiële sessie. Het betrof een studie bij het frequentste type van neuro-endocriene tumoren, meer bepaald neuro-endocriene tumoren van het middelste gedeelte van de darmen. De incidentie van die tumor stijgt gestaag...
Nierkanker in een gevorderd stadium wordt behandeld met VEGF-antagonisten en mTOR-remmers. Er treedt echter vaak resistentie op, met name door ontwikkeling van de proangiogene en pro-invasieve MET- en AXL-weg...
De schoolprestaties van kinderen van moeders die al voor de zwangerschap type 1-diabetes hadden, zijn vergelijkbaar met die van andere kinderen. Het HbA1c-gehalte tijdens de zwangerschap speelt echter wel een rol.
In een klinische studie waarin de doeltreffendheid wordt geëvalueerd van een therapie versus een referentiebehandeling of een placebo worden de resultaten meestal uitgedrukt in de vorm van relatief risico, samen met het betrouwbaarheidsinterval van 95% en de p van statistische significantie. Er bestaan echter nog andere manieren om deze resultaten voor te stellen, zoals het risicoverschil (absolute risk reduction), de relatieve risicoreductie (relative risk reduction) of het aantal proefpersonen dat moet worden behandeld (number needed to treat), waarden die kwantitatieve informatie verstrekken over de verwachte winst van de behandeling. Ze vormen op die manier een hulpmiddel bij de therapeutische besluitvorming. Enige toelichting.
Is het nuttig om naar de Belgische vrouwen zelfafnamekits te sturen om te sensibiliseren voor de screening van baarmoederhalskanker? Na een analyse van 16 studies die werden uitgevoerd in een aantal landen in het kader van programma’s voor de opsporing van deze kanker, is het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) voorstander om eerst pilotstudies op te stellen alvorens over te gaan tot een algemene verzending.
Na haar eerdere oproep om thema's aan te brengen voor proefprojecten in de context van de ziekenhuishervorming, vraagt Maggie De Block de sector nu specifiek naar kandidaturen voor het thema “bevallen met verkort ziekenhuisverblijf”.
Tussen 2012 en 2014 verdriedubbelde het aantal gevallen van kinkhoest in België. Vorig jaar liep het cijfer op tot 1.400. Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid pleit voor een herhalingsvaccinatie die deze nieuwe opstoot van de ziekte in de kiem zou kunnen smoren. Het WIV wijst verder op de vele studies die aantonen dat de vaccinatie geen gevaar inhoudt wanneer ze tijdens de zwangerschap wordt toegediend.
[Dienst Gynaecologie & Verloskunde, Europa Ziekenhuizen Sint-Elisabeth, Ukkel] Casus 33 jaar G3P1A2. 08/2011: P1: zwangerschap gecompliceerd door retroplacentair hematoom eerste trimester en post-partumhemorragie door uteriene atonie waarvoor embolisatie van de aa uterinae. 02/2014: A1: biochemische zwangerschap. 08/2014: A2: missed abortion 8 weken met retroplacentair hematoom waarvoor curettage met ruim bloedverlies. Published ahead of print.
[Faculteit geneeskunde en gezondheidswetenschappen, departement revalidatiewetenschappen en kinesitherapie, Universiteit Antwerpen] ARM of axillary reverse mapping is een nieuwe techniek die kan toegepast worden tijdens borstkankerchirurgie. ARM heeft tot doel om de lymfebanen en de lymfeknopen te visualiseren die lymfevocht vanuit het bovenste lidmaat ontvangen. Op deze manier kan tijdens een chirurgische procedure de lymfedrainage vanuit de arm gespaard worden. Ondanks de moeilijkheden om verschillende onderzoeken met elkaar te vergelijken, zijn er duidelijke argumenten om te stellen dat ARM een positieve invloed heeft op de incidentie van borstkankergerelateerd lymfoedeem.
Targeting PDE4 in psoriatic arthritis: scientific rationale and clinical results - Satellite symposium Celgene, EULAR, 11 juni 2015 Psoriatische artritis is een heterogene aandoening die niet alleen de huid en de gewrichten aantast, maar vaak ook enthesitis, dactylitis en nagelafwijkingen veroorzaakt (1). Apremilast, het eerste orale geneesmiddel van een nieuwe therapeutische klasse, de klasse van de type 4-fosfodiësteraseremmers (PDE4), verhoogt het intracellulaire cAMP-gehalte, waardoor de ontstekingsreactie afneemt via een effect op de expressie van TNF-α, IL-23, IL-17 en andere inflammatoire cytokines die een rol spelen bij psoriatische artritis en psoriasis. Published ahead of print.
Christian Kurzeder (Palma De Mallorca, Spanje), die in Chicago de resultaten voorstelde van de PENELOPE-studie, gelooft dat preselectie op basis van biomarkers in de toekomst een belangrijke rol zal spelen in de design van studies en in de ontwikkeling van doelgerichte geïndividualiseerde therapie...
De Nederlandse Carien Creutzberg (Leiden) stelde de resultaten voor inzake toxiciteit en levenskwaliteit op 2 jaar van de PORTEC-3-studie...
De studie die Domenico Lorusso (Rome, Italië) in Chicago voorstelde, heeft betrekking op hetzelfde domein: gevorderde of recidiverende endometriumkanker, waarvan de prognose ongunstig blijft, zo benadrukte Lorusso. Hij wees erop dat bevacizumab, met antiangiogeen effect, zich in twee fase 2-studies doeltreffend heeft getoond in deze indicatie. Zowel in monotherapie als in combinatie met carboplatine/paclitaxel werd een gunstig effect gezien op het responspercentage en de overleving...
Iain McNeish (Glasgow, Schotland) stelde de resultaten voor van een fase 2-studie die aan de hand van een genetische analyse van tumorweefsel probeerde te voorspellen welke patiënten met ovariumkanker goed zouden reageren op rucaparib, een krachtige PARP-inhibitor...
In Chicago stelde Carol Aghajanian (New York, VS) de resultaten voor van de Gynecologic Oncology Group 86P-study (GOG-86P), een gerandomiseerde fase II-studie die drie nieuwe chemotherapeutica vergeleek voor de initiële behandeling van endometriumkanker in stadium III, IVA of IVB, of bij recidief...
In-vivomodellen hebben aangetoond dat veliparib (een krachtige PARP1- en PARP2-inhibitor) de antitumoractiviteit verhoogt in combinatie met platinum-chemotherapie. In combinatie met carboplaxine/paclitaxel heeft veliparib zich klinisch actief getoond bij borst- en longkankers...
TP53 is mutant in ongeveer 97% van de hooggradige sereuze vormen van ovariumkanker. Voor herstel van beschadigd DNA zijn TP53-gemuteerde tumoren afhankelijk van een mechanisme dat wordt geregeld door WEE1-kinase. AZD1775 is een WEE1-inhibitor. Voorspeld wordt dat deze verbinding TP53-mutante tumoren gevoelig maakt voor genotoxische agentia...
Van angiogenese is geweten dat het een belangrijk target is in ovariumkanker. Bradley Monk (Phoenix, VS) refereerde aan acht klinische fase 3-studies met anti-vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF)-therapie. Stuk voor stuk tonen ze een verbetering van de progressievrije overleving. Slechts één van deze studies suggereerde een verbetering in overleving...
Nauwelijks 4ha wijngaarden tussen Montpeyroux en Arboras en zo wil hij het houden. Zeer kleine rendementen om zijn wijnen mooi te kunnen concentreren. Gil Morot, steevast met hoed op zijn hoofd, is niet bepaald een doorsnee wijnbouwer.
1. Chemotherapie opdrijven bij verlies van heterozygotie? 2. Een uitzonderlijk goede prognose bij negatieve lymfeklieren en behoud van heterozygotie 3. Tumeur de stade IV: éviter l’irradiation pulmonaire sous conditions
BRAF is een proteïnekinase dat actief is in de RAS/RAF/MEK/ERK-weg van de celgroei. Mutaties van die weg en vooral de mutatie V600E kunnen kanker veroorzaken. Dabrafenib, een geneesmiddel dat wordt gebruikt bij de behandeling van kanker met een mutatie van het BRAF-gen, in een dosering van 150mg/d per os, is werkzaam bij volwassenen met een gevorderd melanoom...
Ceritinib is een krachtige ALK-remmer bij volwassenen met een niet-kleincellige longkanker met ALK-translocatie. Daarom werd ceritinib ook uitgetest bij kinderen met een kanker die de ALK-afwijking tot expressie brengt...
De overleving bij kinderen met een Ph+ acute lymfatische leukemie is minstens even goed met een combinatie van chemotherapie en imatinib als na stamceltransplantatie. Daarom werd een studie uitgevoerd met een combinatie van chemotherapie en een BCL-ABL-tyrosinekinaseremmer van de tweede generatie, in casu dasatinib...
Een intensieve chemotherapie verbetert de DFS van kinderen met een acute myeloïde leukemie, maar verhoogt de sterfte als gevolg van toxiciteit. Dankzij een betere ondersteunende zorg zijn we er evenwel in geslaagd om die sterfte te verlagen...
Een nieuwe behandeling?
Een pleuropulmonaal blastoom is een zeldzame tumor waar weinig over bekend is. Volgens een Amerikaans register bedraagt de 5 jaarsoverleving in geval van een geïsoleerde pulmonale vorm (48% van de gevallen) 39%...
Een sarcoom van het gewrichtsvlies is het op één na frequentste sarcoom van de weke delen bij kinderen. Een dergelijk sarcoom is doorgaans gevoeliger voor chemotherapie dan andere niet-rabdomyosarcomateuze sarcomen van de weke delen (NRSTS), maar er bestaat geen referentiebehandeling...
Het rabdomyosarcoom is de frequentste tumor van de weke weefsels bij kinderen. De overleving bij een gemetastaseerd rabdomyosarcoom bedraagt < 30%. De ARST0431-studie heeft aangetoond dat...
Het risico op ontwikkeling van een meningioom na radiotherapie van de schedel bedraagt 3,3% na 25 jaar en stijgt met de stralingsdosis. Het vitale risico werd enkel geëvalueerd in kleine studies. Daarom werd de CCSS (Childhood Cancer Survivor Study) uitgevoerd, een retrospectieve studie bij 20.720 kinderen bij wie tussen 1970 en 1986 kanker was gediagnosticeerd en die de kanker gedurende minstens 5 jaar hadden overleefd...
Hu14.18-IL2 is een genetisch gefabriceerd fusie-eiwit van een gehumaniseerde antistof (hu14.18) en IL-2, een immunocytokine genoemd. In preklinische studies had Hu14.18-IL2 een sterker effect op de levermetastasen dan een combinatie van de monoklonale antistof en IL-2...
Langerhanscelhistiocytose wordt gekenmerkt door een accumulatie van pathologische CD207+ dendritische cellen die de weefsels (beenderen, huid) vernietigen. De aandoening treedt meestal op bij jonge kinderen...
Met een DFS van 70% na ongeveer 4 jaar is de prognose van patiënten met een B-cel acute lymfoblastaire leukemie met een zeer hoog risico allesbehalve goed. Een intensivering van de postinductiechemotherapie lijkt dan ook logisch...
Na chemotherapie voor acute lymfatische leukemie (ALL) treden nagenoeg altijd cognitieve stoornissen op. De incidentie van ernstige achteruitgang van de executieve functies is 8-maal hoger na chemotherapie. Bij gebrek aan gegevens (over de toegediende doses, de concentratie van biomarkers zoals homocysteïne…) weten we niet wat er de precieze oorzaken van zijn. Een groep van het St Jude Children’s Hospital onder leiding van Yin Ting Cheung heeft daarom een studie uitgevoerd bij 213 evalueerbare kinderen die in hun ziekenhuis het klassieke chemotherapieschema hadden gekregen...
Tijdens ASCO presenteerde Michel Birrer de resultaten van een retrospectieve analyse van predictieve kandidaat-tumorbiomarkers voor efficaciteit in de GOG-0218-studie, met als doel een verband te vinden tussen biomarkers en progressievrije of totale overleving.
Van de kinderen die worden behandeld voor een sarcoom van de weke delen, leeft 83% langer dan 5 jaar. Emily Mueller heeft de gegevens van de Childhood Cancer Survivor Study doorgenomen om na te gaan wat er gebeurd is met de kinderen bij wie de diagnose werd gesteld tussen 1970 en 1986...
Een studie bij 27.300 vrouwen met baarmoederkanker en 116.000 vrouwen zonder baarmoederkanker, wijst uit dat vrouwen die de pil slikken veel minder risico lopen op baarmoederkanker. De resultaten staan vandaag in The Lancet Oncology.
Deze lijkt in ieder geval geassocieerd te zijn met een verhoogd risico op ischemische of trombotische accidenten.
1. Invloed van de omgeving 2. De invloed van epigenetica op de ziekteprogressie 3. Correct leren ademen
1. NSAID’s en (on)vruchtbaarheid 2. EULAR-richtlijnen voor vrouwen van vruchtbare leeftijd met lupus erythematodes disseminatus (LED) met antifosfolipidensyndroom
1. Weinig risico van opflakkering als de dosering van de TNF-alfa-antagonist met een derde wordt verlaagd bij patiënten met een lage ziekteactiviteit 2. Cardiale kwetsbaarheid: een eerste onweerlegbaar bewijs geleverd door MRI 3. Chronische vermoeidheid: moet men daar rekening mee houden? En zo ja, hoe? Enz.
De therapeutische mogelijkheden bij pijnlijke artrose van de handen zijn zeer beperkt. Hydroxychloroquine werd met succes gebruikt bij reumatoïde artritis en andere auto-immuunziekten. Een Nederlandse groep vroeg zich daarom af of hydroxychloroquine niet nuttig zou zijn bij pijnlijke artrose van de handen...
Een Franse groep onder leiding van Cécile Gaujoux-Viala heeft 15 gecontroleerde, gerandomiseerde studies en 7 cohortonderzoeken met een controlepopulatie doorgenomen. In totaal ging het om 15.881 patiënten die biotherapie kregen (adalimumab, etanercept, infliximab, certolizumab, golimumab en abatacept) en 9.713 controlepatiënten die andere geneesmiddelen kregen...
Een beetje kindergeneeskunde, toch nog altijd stiefmoederlijk behandeld...
Een groep Amerikaanse en IJslandse auteurs hebben de gegevens doorgenomen van een register van psoriasispatiënten. In totaal ging het om 15.416 patiënten die ooit een trauma hadden opgelopen en 55.230 patiënten die geen trauma hadden opgelopen, goed voor een totale follow-up van 425.120 patiëntjaren. Hun studie bevestigt dat traumata een rol spelen bij de pathogenese van psoriasisartritis...
Gewrichtsbloedingen bij hemofiliepatiënten kunnen ernstige schade berokkenen. In diermodellen werd aangetoond dat interleukine-4 en interleukine-10 de vernietigende effecten van bloed kunnen tegengaan...
Op elk congres staat de microbiota wel op een of andere manier op het programma. Deze studie heeft de samenstelling van de intestinale microbiota onderzocht bij 17 patiënten met sclerodermie...
De artsen, onderzoekers in de SIRLFOX-studie, benadrukken het belang van een verbetering van de progressievrije overleving van 7,9 maanden bij levertumoren bij patiënten met gemetastaseerde colorectale kanker (mCRC) die niet kunnen worden geopereerd en in de eerste lijn behandeld zijn met SIR-Spheres®, yttrium-90-harsmicrosferen, in combinatie met chemotherapie...
In de TROG 03.06/VCOG PR 01-03-studie, ook TOAD genoemd (Timing Of Androgen Deprivation therapy in prostate cancer patients with a rising PSA), zocht men naar antwoorden op deze vraag.
De richtlijnen van de Prostate Cancer Working Group 2 (PCWG2) van 2008 omtrent castratieresistente prostaatkanker werden verfijnd.
In de GETUG-studie onderzocht men het nut van een complementaire korte androgeendeprivatietherapie.
Televisie zet op elke leeftijd aan tot obesitas, al was het maar omdat we tijdens het kijken nauwelijks bewegen. Maar dit onderwerp is veel complexer dan dat. Een onderzoeksteam probeerde het verband na te gaan tussen de hoeveelheid snoep die tv-kijkers verorberen en de kenmerken van het programma dat ze bekijken: snelle acties en camerawendingen, het geluidsvolume, een boeiend onderwerp...
Iedereen uit de gezondheidssector kan deelnemen. De winnaar uit elke categorie krijgt niet alleen naambekendheid, maar ontvangt ook 3.000 euro. Inschrijven kan tot 24 april 2015 op www.welldoneawards.be.
In een tijd waarin vrouwen steeds later moeder worden, hoor je vaak dat hun biologische klok hen tot de orde roept voordat het te laat is. Naast elementen als hormonen, libido en geslacht, kunnen verschillende psychologische of socioculturele factoren een kinderwens in de hand werken... Published ahead of print.
De Audi TT slaagt er al drie generaties in om zichzelf telkens opnieuw uit te vinden en daarbij zijn waarden trouw te blijven. En intussen kunt u kiezen voor een versie die even snel gaat als hij eruit ziet. De S heeft dan ook niet minder dan 310pk aan het gaspedaal hangen…
Borstkanker veroorzaakt vaak botmetastasen. Daarom worden bisfosfonaten als adjuvante behandeling voorgeschreven. Zijn alle bisfosfonaten even goed?
De ABCSG 18-studie werd uitgevoerd bij 3.425 postmenopauzale vrouwen die een adjuvante behandeling kregen met denosumab of een placebo...
De meeste vrouwen met een operabele borstkanker verkiezen conservatieve chirurgie. 20-40% van de patiënten vertoont echter positieve resectieranden op het operatiestuk waarvoor meestal een nieuwe ingreep vereist is, iets wat voor de patiënten moeilijk te slikken is. Hoe kan je dat vermijden?
[Afdeling gynaecologie-verloskunde, Frere Hospital, Eastern Cape, Zuid-Afrika] Baarmoederinversie is een zeldzame maar levensgevaarlijke complicatie voor iedere moeder die ermee te maken krijgt. Doordat het zo weinig voorkomt, zijn artsen er ook niet optimaal op voorbereid. Nochtans moet je onmiddellijk een behandeling instellen om mogelijk dramatische gevolgen te vermijden. De diagnose wordt vooral klinisch gesteld en de behandeling is eenvoudig als ze snel wordt gestart. Om de details van deze complicatie beter te begrijpen, beschrijven we ze aan de hand van een klinische casus. Published ahead of print.
De ADAPT HER2+/HR+-studie heeft de werkzaamheid van T-DM1 als adjuvante behandeling onderzocht bij 130 vrouwen met een hormoongevoelige HER2+-kanker...
De CALGB 40503-studie werd uitgevoerd bij 352 postmenopauzale vrouwen met een plaatselijk gevorderde of gemetastaseerde ER+ en/of PR+ HER2+/- niet-reseceerbare borstkanker. De patiënten werden behandeld met letrozol 2,5mg met of zonder bevacizumab. De toevoeging van bevacizumab verlengde de PFS (20 maanden tegen 16; HR = 0,75; p = 0,016) en dat effect werd teruggevonden in alle subgroepen...
Hoewel ze dit niet gepland hadden, hebben de auteurs de gegevens van de NeoSphere-studie na 5 jaar geanalyseerd. Die fase II-studie werd uitgevoerd bij 417 patiënten met een operabele HER2+-borstkanker die meer dan 2cm groot, plaatselijk gevorderd of inflammatoir was en die nog geen behandeling hadden gekregen. De patiënten werden ingedeeld in 4 behandelingsgroepen (docetaxel met pertuzumab, trastuzumab of beide of de combinatie pertuzumab + trastuzumab zonder docetaxel). De studie bevestigde de vroegere studies...
De algemene directie statistiek van de federale overheidsdienst heeft recentelijk de doodsoorzaken in het jaar 2012 in België gepubliceerd en online gezet. Hart- en vaataandoeningen staan nog altijd op de eerste plaats.
Onderzoek door het bureau iVox in opdracht van Roche Diagnostics wijst uit dat een op de vijf Belgische vrouwen nooit naar de gynaecoloog stapt. Ze weten ook niet genoeg over HPV of risico op baarmoederhalskanker.
De SBU (Société Belge d’Urologie) organiseerde onlangs een bijeenkomst over de uitbreiding van de euthanasiewet van 28 mei 2002 voor minderjarigen. Senatoren en artsen Jacques Brotchi (MR) en Philippe Mahoux (PS) gaven toelichting bij het wettelijke kader van deze uitbreiding. De cdH werd ook uitgenodigd, maar geen enkel lid van deze partij kon aanwezig zijn. De bemiddelingen werden gevolgd door een debat, dat zorgt voor voldoende stof tot nadenken. Published ahead of print.
Chronische lymfatische leukemie is een zeldzame aandoening. De standaardbehandeling bestaat uit bendamustine en rituximab. Maar in de regel treedt een relaps op...
DNA mismatch repair (MMR) is een systeem dat een verkeerde insertie, deletie en verkeerde inbouw van basen tijdens DNA-replicatie en -recombinatie herkent en herstelt, en ook bepaalde vormen van DNA-schade herstelt. Het systeem dient om fouten bij de vorming van nieuwe DNA-strengen op te sporen en te repareren, om te voorkomen dat er verkeerde informatie zou worden overgedragen. Kankercellen bevatten enkele tientallen somatische mutaties. Maar als het MMR-systeem het laat afweten, kunnen kankercellen gemakkelijk meer dan 1.000 mutaties vertonen...
Een gevorderd hepatocellulair carcinoom is de op één na frequentste oorzaak van kankersterfte in de wereld. Sorefanib is op dit ogenblik de enige behandeling die de overleving verbetert, maar het resultaat is zeker niet denderend: de patiënten overleven zelden langer dan 11 maanden...
Een inductietherapie met rituximab, een CD20-antagonist, plus chemotherapie gevolgd door een onderhoudstherapie met rituximab verbetert de progressievrije overleving en de totale overleving bij patiënten met een indolent non-hodgkinlymfoom significant...
Kanker van de mondholte wordt vooral (meer dan 90% van de gevallen) veroorzaakt door alcohol en roken. In een vroeg stadium kan de kanker chirurgisch worden genezen. Kanker van de mondholte recidiveert echter gemakkelijk, wegens diffusie in de lymfevaten. De vraag rijst dan ook of een preventieve lymfeklieruitruiming zin heeft...
Myelofibrose is een zeldzame aandoening, die door de patiënten vaak slecht wordt verdragen. Myelofibrose veroorzaakt immers trombocytopenie en anemie, waarvoor vaak transfusies vereist zijn. Die patiënten lopen ook een hoog overlijdensrisico en een hoog risico op evolutie naar leukemie. Ook splenomegalie vormt vaak een groot probleem...
Angst voor kanker is een begrip dat in de huidige wetenschappelijke literatuur uitgebreid aan bod komt, maar waar nog geen eenduidige conclusies over bestaan. Dit artikel tracht een overzicht te geven van de beschikbare literatuur over angst voor kanker en de link met kankerinformatie in de massamedia... Published ahead of print.
Op een persconferentie die georganiseerd werd door de ULB sprak dr. Martine Piccart, diensthoofd geneeskunde aan het Jules Bordet Instituut, over de uitdagingen en haar hoop voor de XXIe eeuw inzake oncologie. Published ahead of print.
Bij vrouwen met okselklier-positieve borstkanker in een vroeg stadium resulteert dosis-dense chemotherapie in een betere ziektevrije overleving dan chemotherapie met standaard-dosisintervallen. Toevoegen van fluoro-uracil aan dit schema gaat niet gepaard met een verdere verbetering van de ziektevrije overleving. Dat suggereert althans de resultaten van een gerandomiseerde studie in het tijdschrift the Lancet.
Bij veel vrouwen met een hormoongevoelige borstkanker treedt een relaps op tijdens of na een adjuvante hormoontherapie. Daarom wordt gezocht naar geneesmiddelen die die endocriene resistentie kunnen tegengaan...
CTLA-4 en PD-1 zijn twee contraregulerende systemen van de antitumorale immuniteit. Het lijkt dan ook logisch remmers van beide wegen te combineren...
De schildwachtklier is een belangrijke voorspellende en prognostische factor bij een melanoom met een dikte van 1mm. Moet je daarom stelselmatig een volledige lymfeklieruitruiming verrichten als de schildwachtklier positief is?
Een myeloom kan nog niet worden genezen. De therapeutische opties in geval van een relaps na behandeling met een proteasoomremmer of IMiD zijn zeer beperkt. Myeloomcellen vertonen een sterke expressie van CD38. Blokkade van dat eiwit zou dan ook weleens een interessant spoor kunnen zijn...
Gevorderde prostaatkanker heeft een slechte prognose, net als een plaatselijke hoogrisicoprostaatkanker. Chemotherapie met docetaxel is doeltreffend gebleken bij castratieresistente, gemetastaseerde prostaatkanker. De vraag rijst dan ook of docetaxel van nut kan zijn bij een hormoongevoelige prostaatkanker...
Meer dan 80% van de kinderen die kanker hebben gehad voor de leeftijd van 21 jaar, is 5 jaar later nog in leven. Maar daarmee zijn ze nog niet buiten gevaar. 18% van die patiënten zal immers binnen 30 jaar overlijden...
NSABP B-35 is een studie die het Amerikaanse NIH heeft uitgevoerd bij 3.104 vrouwen (1.552 in elke groep) met een canalair borstcarcinoom in situ die werden behandeld met een tumorectomie met gezonde resectieranden en radiotherapie. De patiënten werden gerandomiseerd naar anastrozol 1mg/d of tamoxifen 20mg/d gedurende 5 jaar. De recidiefvrije overleving was iets beter bij de vrouwen ouder dan 60 jaar die werden behandeld met anastrozol...
Patiënten met niet-spinocellulaire niet-kleincellige longkanker die verergert na een behandeling met een platinazout, overleven gemiddeld slechts 8-10,4 maanden. Een dergelijke kanker vertoont vaak een sterke expresie van PD-L1. Daarom werd CheckMate 067 uitgevoerd...
Sarcomen van de weke weefsels zijn zeldzaam en bovendien moeilijk te behandelen. Na de tweedelijnstherapie bestaan er eigenlijk geen therapeutische opties meer. De overleving bij een gemetastaseerd sarcoom is zelden langer dan een jaar...
Stereotactische radiochirurgie is doeltreffend bij de behandeling van hersenmetastasen, maar vaak treedt een lokaal recidief of recidief op afstand op. Daarom wordt dikwijls een adjuvante radiotherapie van de hele hersenen aangeraden om de ziekte onder controle te houden...
We hebben dat refreintje al vaak gehoord, maar toch. Bij een gevorderde hoofd- en halskanker verbetert de eerstelijnstherapie de overleving maar weinig (mediane overleving 13 maanden). De opties voor de tweedelijnstherapie zijn beperkt...
De zwangerschap werd lang beschouwd als een periode waarin vaccineren geen optie was wegens de mogelijke bijwerkingen ervan, zowel voor de moeder als voor het kind. Door een betere kennis en ongetwijfeld ook door het succes in de strijd tegen tetanus neonatorum, worden zwangere vrouwen nu ook erkend als een doelgroep voor vaccinatiecampagnes.
Recent is er heel wat te doen geweest rond een nieuwe techniek die inhoudt dat men het kern-DNA van een eicel overbrengt naar een ‘uitgeholde’ eicel van een donor zonder mutaties in haar mitochondriaal DNA... Published ahead of print.
[1. Dienst Gynaecologie/Verloskunde, AZ Sint-Maarten, Duffel; 2. Dienst Pathologie, AZ Sint-Maarten, Duffel; 3. Dienst Radiologie, AZ Sint-Maarten, Duffel] Een 46-jarige patiënte wordt door de huisarts doorverwezen met een pijnlijke rode borst rechts, dit ter uitsluiting van een potentieel maligne proces. Uit de voorgeschiedenis nemen we geen persoonlijke of familiale risicofactoren voor borstcarcinoom in aanmerking. Patiënte is wel bekend met systemische lupus erythematosus (SLE) waarvoor momenteel geen medicatie wordt ingenomen. Published ahead of print.
Genderdysforie, het gevoel dat men gevangen zit in het verkeerde lichaam. Zoals een afgetrainde man die eigenlijk het lichaam van een barbiepop wil hebben. Of een vrouw die er stiekem wil uitzien als de betere bouwvakker. Het taboe rond genderdysforie is aan het verdwijnen, maar één vraag blijft onbeantwoord: bestaat er een ideale techniek om van een geslaagde geslachtstransplantatie te spreken?
“Sometimes later becomes never” luidt het in het Engels, wat zoveel betekent als dat u beter niet uitstelt tot morgen wat u vandaag kunt doen. Bijvoorbeeld uw erfopvolging. Wij zetten enkele adviezen op een rij om u daarvan te overtuigen.
Bestaat er een fenotype van astma bij vrouwen? En zo ja, wat zijn dan de specifieke kenmerken ervan? Samenvatting van een presentatie door prof. Chantal Raherison (CHU van Bordeaux) in het kader van het laatste ‘Congrès de Pneumologie de Langue française’ (CPLF, Marseille, 31 januari-2 februari 2014).
De aanzet voor gezonde tanden wordt al in de moederschoot gegeven. Bij zwangere vrouwen met tandvleesproblemen als gevolg van andere factoren stijgt het risico op vroeggeboorte. We weten ook al vele jaren dat parodontale aandoeningen hart- en vaataandoeningen (endocarditis) kunnen veroorzaken.
Volgens een longitudinale studie bestaat er een verband tussen de inname van vitamine D en E tijdens de zwangerschap en het risico op astma bij het kind.
Welke mechanismen verhogen het perinatale risico bij vrouwen met astma? Moeten we de nefaste perinatale effecten van het gebruik van geneesmiddelen tegen astma vrezen? Hoe kunnen we de behandeling van zwangere vrouwen met astma verbeteren? De vragen zijn eenvoudig, de antwoorden omstandig. We geven een overzicht van Michael Schatz (Department of Allergy bij Kaiser Permanente, San Diego) weer, dat opgesteld werd in het kader van het congres van de Europese vereniging voor pneumologie (ERS) in Barcelona in september van dit jaar. Published ahead of print.
De keizersnede is wereldwijd één van de vaakst uitgevoerde chirurgische ingrepen. Het aantal keizersneden neemt gestadig toe, vooral in landen met een hoog of gemiddeld inkomen. De ingreep kan levensreddend zijn, maar wordt vaak toegepast zonder dat er een medische indicatie voor bestaat, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie.
Vrouwen met premenopauzaal borstcarcinoom en een aanzienlijk risico op recidief kunnen baat hebben bij tamoxifen plus suppressie van de ovariumfunctie. Dat besluiten Prudence Francis en collega’s uit een gerandomiseerde studie die in the New England Journal of Medicine gepubliceerd werd.
Zowel de pathologie van humaan papillomavirus (HPV), de screening als de vaccinatie bij kinderen en adolescenten worden in vraag gesteld. Screening naar en preventie van HPV-gerelateerde ziekte zou op een veel jongere leeftijd overwogen kunnen worden, maar een kosten-batenanalyse en resultaten over vaccinatie in een minderjarige populatie ontbreken. Ons onderzoek heeft in België de verticale overdracht van HPV van moeder op kind bestudeerd, een onverwacht hoge frequentie van genitale HPV-infectie met specifieke genotypering en cervixlaesies bij adolescenten in kaart gebracht en veelbelovende vroege effecten van HPV-vaccinatieprogramma’s bevestigd. Toekomstige ziektebestrijding en preventie staan ter discussie. Onderschatting van het risico van besmetting en veranderende prevalentie van HPV-types zijn risico’s. Screenen naar baarmoederhalskanker en preventieprogramma’s dienen zich aan te passen aan de leeftijd, aan het seksuele gedrag en aan andere risicofactoren om optimale preventie te handhaven. Published ahead of print.
Er is al heel wat geschreven over het verband tussen hormonale substitutietherapie bij de menopauze en de cardiovasculaire gezondheid. Toch weten we er nog niet alles over...
Geneesmiddelen spelen een belangrijke rol bij de behandeling van het epitheliale ovariumcarcinoom. De combinatie van carboplatine en paclitaxel al dan niet in combinatie met bevacizumab vormt de standaardbehandeling na diagnose bij patiënten met gevorderde ziekte, terwijl bij lokale ziekte 3 tot 6 cycli carboplatine en paclitaxel aangewezen zijn. Bij terugval speelt chemotherapie ook een belangrijke rol bij het verbeteren van de ziektevrije en algemene overleving. Aan de hand van gerandomiseerde studies wordt een overzicht gegeven van hoe de rol van geneesmiddelen werd bepaald in de verschillende settings en wat de toekomst kan brengen. Published ahead of print.
Zoals zijn naam doet vermoeden, gaat het om een inheemse variëteit van de Muscat. Het adjectief Cherven zou rood betekenen net als de Duitse benaming rot, terwijl ze voor de Franstalige wijnstokspecialisten grijs of roos zijn. Wat een les in taalwetenschap…
Bariatrische chirurgie verlaagt significant het risico op zwangerschapsdiabetes. Resultaten van een Zweeds prospectief cohortonderzoek.
De Smart ForTwo wordt na 13 jaren trouwe dienst stevig opgefrist. De constructeur besliste om vanaf een blanco blad te vertrekken en voortaan nauw met Renault samen te werken. Leidt dit tot een nog aantrekkelijker resultaat?
Hyperparathyreoïdie tijdens de zwangerschap is een diagnose die zeer zelden wordt gesteld. Hyperparathyreoïdie plus bilaterale nierstenen en nefrocalcinose is een uitzonderlijke situatie. Meestal wordt toevallig een hypercalciëmie ontdekt. Eerst moet dan de oorzaak van de hypercalciëmie worden achterhaald om daarna de geschikte therapeutische maatregelen te nemen. Published ahead of print.
Perinatale pluridisciplinaire confrontatie, Cliniques Universitaires St-Luc, UCL, december 2014 Tijdens deze 26e multidisciplinaire confrontatie konden we, dankzij enkele klinische casussen, samen nadenken over vragen met betrekking tot de opvolging van zwangerschappen met psychiatrisch risico. Published ahead of print.
Wanneer bias – meer specifiek confounding bias – een illusie van causaliteit geeft… Zoals we eerder hebben gezien, is in een studie bias of vertekening een factor, een situatie, een proces die/dat leidt tot een resultaat dat niet beantwoordt aan de realiteit. Het gaat om een systematische fout. Na selectiebias en informatiebias bespreken we nu de 3e grote familie van bias: confounding bias of verstorende variabelen, een vorm van bias die we kunnen definiëren als handelingen, factoren, situaties of processen die leiden tot verkeerde interpretaties van het verband tussen de blootstelling aan een factor en het bestudeerde voorval.
Bij Amerikaanse vrouwen met een diagnose van invasieve borstkanker verschillen de kans op vroegdiagnose en de overleving na stadium 1-diagnose in functie van het ras. Deze verschillen kunnen ten dele verklaard worden door intrinsieke biologische verschillen zoals lymfeklieraantasting, metastasen op afstand en drievoudige tumor-negativiteit. Zo schrijven Javaid Iqbal en collega’s in JAMA.
Op het jaarlijkse clinical update symposium van de Belgian Bone Club eind januari in Brussel maakte Anne Durnez (reumatologie, Clin. Univ. St-Luc, UCL, Brussel) resultaten bekend van onderzoek naar de biologische effecten van suppletie van calcium en vitamine D bij ambulante, postmenopauzale vrouwen. Biologische parameters werden twee maanden na de start van de behandeling vergeleken...
‘Never change a winning team’ is een slogan die regelmatig te horen is in de auto-industrie. En toch durft Volkswagen het met de nieuwe Passat aan om stevig te sleutelen aan een succesformule. Het resultaat? De berline voor brave huisvaders scheert nu nog hogere toppen op het vlak van de praktische bruikbaarheid. En dat is lang niet alles…
Bij vrouwen met HER2-positieve borstkanker, overwegend in stadium I, resulteert adjuvant paclitaxel plus trastuzumab in een risico van ongeveer 2% op vroegtijdige terugval. Dat besluiten Sara Tolaney en collega’s uit een niet-gecontroleerde, multicentrische studie met 406 patiënten. De resultaten staan in the New England Journal of Medicine te lezen.
De Skoda Fabia is een waar succesverhaal – dat blijkt alleen al uit zijn indrukwekkende verkoopcijfers (3,45 miljoen stuks). Met de derde generatie beschikt Skoda over alle troeven die hij nodig heeft om de productieteller nog een flink eind te laten doorlopen.
Jaarcongres VVOG, Gent, oktober 2014 Leonardo Gucciardo gaf een interessante uiteenzetting over de nieuwe High-Fidelity perinatale simulator die opgezet werd in de Erasmushogeschool Brussel in samenwerking met de VUB en het UZ Brussel. De bedoeling van deze simulator is om artsen en vroedvrouwen in teamverband te trainen in de aanpak van hoogrisico obstetrische situaties. Published ahead of print.
Een 44-jarige vrouw klaagt over een sinds enkele maanden durende vervelende, pijnlijke zwelling van de schaamlippen. Ze kan amper nog fietsen...
Wat is de relatie tussen artsen, specialisten, apothekers en de digitale wereld? In welke mate maken zij gebruik van het internet? Hoe hebben zij de digitale middelen en toepassingen geïntegreerd in hun dagelijkse praktijk? Dit heeft het Centre d’Etudes sur les Supports d’Information Médicale onderzocht door middel van een grote enquête bij zorgverstrekkers. Benieuwd naar de resultaten? Published ahead of print.
[1. Departement gynaecologie, Clin. Univ. de Mont-Godinne, UCL, Yvoir; 2. Departement pathologische anatomie, Clin. Univ. de Mont-Godinne, UCL, Yvoir] Een patiënte van 70 jaar wordt naar ons doorverwezen in het kader van een invaliderende prolaps van de bekkenorganen. Bij de medico-chirurgische antecedenten vinden we een abnormaal korte afstand tussen de anus en de vulva. De patiënte is G3P3 met 3 vaginale bevallingen... Published ahead of print.
[1. Dienst gynaecologie-verloskunde, CHwapi, Tournai; 2. Dienst pathologische ontleedkunde, CHwapi, Tournai] Het syndroom van Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser (MRKH) wordt gekenmerkt door een aangeboren aplasie van de baarmoeder en het bovenste gedeelte van de vagina bij vrouwen die overigens een normale ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken vertonen en een normaal karyotype 46, XX hebben. De diagnose wordt vaak gesteld tijdens de adolescentie bij exploratie van een primaire amenorroe met een normale puberteit. De behandeling bestaat in psychotherapie en soms chirurgie (creatie van een nieuwe vagina). We beschrijven het geval van een patiënte met een MRKH-syndroom bij wie in 1989 een McIndoe-operatie werd uitgevoerd en die op raadpleging kwam wegens een vaginale cyste op de slijmvlies-huidovergang van het transplantaat. Published ahead of print.
“Door de steile opgang van digitale communicatie is het beroep van arts nog interessanter geworden”, schreef Matthew S. Katz recentelijk. Zijn column, die werd gepubliceerd in European Urology, verwees naar de richtlijnen van de EAU (European Association of Urology) over hoe men moet surfen zonder verstrikt te raken in de betoverende, maar onzekere wereld van het internet...
Ondanks evidente methodologische beperkingen zijn de gegevens over de invloed van moedermelk op de gezondheid op volwassen leeftijd pertinent en solide, ook al zijn de mechanismen die een rol spelen hypothetisch van aard (epigenetisch? rol van microflora? van eiwitten? van een pre- en probiotisch effect? van de n-3 PUFA? van de psychologische aspecten?). Deze voordelen voor de gezondheid vormen maar één van de talrijke argumenten die de promotie van moedermelk rechtvaardigen. Een overzicht met Frédéric Gottrand (Rijsel) in het kader van de Journées Francophones de Nutrition. Published ahead of print.
Minister Vandeurzen lanceerde de website www.gezondzwangerworden.be. Hij gaat daarmee in op een advies van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België over het gebruik van foliumzuur vóór de bevruchting en tijdens de zwangerschap.
Als er een gynaecologische aandoening bestaat die leidt tot endocriene en metabole stoornissen, dan is het wel het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS).
Er bestaat geen twijfel dat de verdeling van vetweefsel duidelijk verschilt bij mannen en vrouwen, maar de rol die geslachtshormonen daarin spelen, is nog niet goed bekend.
Het X-assortiment van BMW is een schot in de roos. Het aanbod wordt dan ook steeds ruimer. Neem nu de X4, een nieuwkomer die in feite een compacte versie is van de X6.
Tijdens het laatste congres van de ESMO (European Society for Medical Oncology) heeft prof. Charles Ryan (San Francisco) de eindanalyse voorgesteld van de COU AA-302-studie, met daarin ook de definitieve cijfers op het vlak van overleving. In die dubbelblinde fase 3-studie werd abirateronacetaat (Zytiga®) gegeven aan patiënten met gemetastaseerde, castratieresistente prostaatkanker, die voordien nog geen chemotherapie hadden gekregen...
Sigma-Tau Pharma Belgium stelt een nieuw product, Proxeed Women ter beschikking van de Belgische zorgverleners.
[1. Dienst Reproductieve Geneeskunde, UZ Gent; 2. Dienst Radiologie, UZ Gent] Een 33-jarige vrouw consulteert voor een second opinion in het kader van haar onvervulde kinderwens. We weerhouden een blanco voorgeschiedenis. Bij anamnese vermeldt zij een cyclusduur van 39-42 dagen zonder dysmenorroe en dyspareunieklachten. Wel geeft zij een cyclische symfysepijn aan... Published ahead of print.
De European Thyroid Association heeft recent haar richtlijnen voor de behandeling van subklinische hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap bijgewerkt. Ook prof. Chantal Daumerie (UCL) heeft daaraan meegewerkt. De richtlijnen vindt u online.
We beschrijven het geval van een hiv-negatieve patiënte bij wie syfilis werd gediagnosticeerd na 35 weken amenorroe. Syfilis is een ziekte die wordt veroorzaakt door Treponema pallidum en die seksueel of tijdens de zwangerschap verticaal wordt overgedragen. Syfilis is een zeldzame ziekte, maar in België komt ze steeds vaker voor. De diagnose wordt vooral gesteld met een serologisch onderzoek en de behandeling bestaat in penicilline G. Congenitale syfilis kan asymptomatisch zijn, maar kan ook ernstige gevolgen hebben voor de pasgeborene. Published ahead of print.
Die vraag wordt gesteld door de auteur van een redactioneel commentaar in Circulation. Renate B. Schanel betreurt dat het onderzoek van het effect van hormonale factoren op het cardiovasculaire risico bij vrouwen vooral gericht is op de menopauze en verheugt zich er dan ook over dat er eindelijk een studie werd uitgevoerd naar het verband tussen het cardiovasculaire risico en de leeftijd van de menarche.
Welk beeld hebben wij van Oostenrijk als wijnland? Wijnbouwers die hun best doen om hun witte wijnen een beetje drinkbaar te maken zodat ze nog net bij een Wienerschnitzel gedronken kunnen worden?
Een vampier is een folkloristisch wezen dat, afhankelijk van de regio en het vaakst voorkomende bijgeloof, bloed van levende mensen drinkt om er zijn levenskracht uit te putten. Dat bijgeloof is al oud en wijdverspreid. In Centraal-Europa kende het fenomeen van het vampirisme een hoge vlucht in het begin van de XVIIe eeuw. Wat zijn de medische oorzaken die het geloof in vampiers en de collectieve hysterie hebben kunnen beïnvloeden? Een beeldrijk parcours met Nicolas Kruger (Montpellier/Nîmes en Helsinki). Published ahead of print.
Dit onderwerp wordt zelden aangesneden tijdens het spreekuur, en als het al ter sprake komt, leidt het advies van de artsen vaak tot overdreven voorzichtigheid.
Stoppen met roken, het is een van de talloze goede voornemens bij het begin van het nieuwe jaar die zelden langer dan een of twee weken standhouden. Er is echter goed nieuws voor vrouwen, want het slaagpercentage zou hoger liggen als het moment van de rookstop goed gekozen is.
Tijdens het congres van de l’European Association of Dermato-Venereology gaf Ralph Trüeb (Zurich, Zwitserland) een ‘Update on hair diseases and scalp disorders’. Hij benadrukt het feit dat haarziektes niet allemaal onomkeerbaar zijn of zonder mogelijke behandeling, of ze nu geïsoleerd voorkomen of gepaard gaan met een systemische ziekte. Je moet wel tijdig ingrijpen en de comorbiditeiten herkennen.
In een studie is bias of vertekening een factor, een situatie, een proces die/dat leidt tot een resultaat dat niet beantwoordt aan de realiteit. Bias is een systematische fout. En in tegenstelling tot toevallige fouten wordt het niet door een gemiddelde gecompenseerd. Omdat het onmogelijk is om nadien te weten of een resultaat vertekend is of niet, moeten vooraf methodologische principes worden toegepast om de invloed van bias tot een minimum te beperken. Bij de interpretatie van de resultaten van een studie is de vraag dus: “Verhindert de gebruikte methodologie bias?” of “Wat zijn de mogelijke residuele vertekeningen of onzuiverheden in de resultaten?”. Daarom is het raadzaam om de methodologische nota’s van publicaties te lezen, al is dat zeker niet het boeiendste leesvoer…
Uitruimen of radiotherapie van okselklieren na detectie van een positieve schildwachtklier levert een uitstekende en vergelijkbare controle bij primaire T1-2-borstkanker zonder palpeerbare lymfadenopathie. Radiotherapie van de okselklieren resulteert in significant minder morbiditeit. Dat schrijven Mila Donker en collega’s in the Lancet Oncology.
Optimizing treatment benefits with MKIs: understanding who and when to treat – Satellietsymposium van Bayer op het ESMO congres – 28 september 2014 Het is hedendaags bevestigd dat de omgeving van de tumor en de dialoog tussen de cellen een belangrijke rol spelen. Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van gerichte geneesmiddelen. Sorafenib is er één van. Het gebruik van sorafenib werd met succes onderzocht bij hepatocellulair carcinoom, gemetastaseerde nierkanker en recent ook bij gedifferentieerde schildklierkanker refractair aan radioactief jodium. Hieronder een overzicht van deze laatste aandoening. Published ahead of print.
Naar Aditya Gupta et al., abstract P1357 Tot nog toe heeft geen enkele studie onderzocht of er funguselementen in een nagel kunnen zitten, ook als er geen klinische tekenen zijn (subklinische onychomycose). Deze studie heeft de prevalentie van fungusinfecties onderzocht bij patiënten met nagels die er normaal uitzagen.
Naar de abstract van Etgar Levy-Nissenbaum et al., abstract P1864 Seborroïsche keratose is het frequentste goedaardige huidletsel bij bejaarden. De behandeling bestaat in cryochirurgie, CO2-laser, curettage en elektrocauterisatie. Die technieken doen pijn, kunnen worden gecompliceerd met een bloeding, een infectie, een bulleuze reactie of een hematoom en zijn niet geschikt om meerdere letsels bij een gegeven patiënt, meestal een bejaarde, te behandelen. Deze studie heeft de werkzaamheid en de veiligheid van een nieuw waterig topicum (BL-5010) op basis van zure bestanddelen onderzocht.
Naar de mededeling van Arnaud de la Fouchardière Het BAP-1-gen (= BRAC-1 associated protein 1) is een complex tumorsuppressorgen dat een rol speelt bij het herstellen van het DNA. Het codeert voor het BAP-1-eiwit, dat deel uitmaakt van de groep van de ‘polycomb’-eiwitten, die de celproliferatie en –differentiatie regelen. BAP1-mutaties van de kiemcellijn veroorzaken verschillende soorten tumoren: atypische cutane melanocytaire tumoren, melanoom van de uvea, melanoom van de huid, mesothelioom (pleura en peritoneum), heldercellige nierkanker, meningioom en tal van basocellulaire carcinomen.
Naar de uiteenzettingen van C. O’Mahony, A. Tataru, M. Gromberg, D. Koumaki De sessie werd geopend door Colm O’Mahony die de evolutie van de diagnostische technieken voor syfilis in de herinnering bracht. In het begin werd de diagnose gesteld met een microscopisch onderzoek tegen zwarte achtergrond van een uitstrijkje van de bodem van de inoculatiesjanker of een Treponema-immobilisatietest (test van Nelson)...
Naar de uiteenzettingen van P. Pasquali, A. Krunic, R. Barry, G. Gaitanis-Bassukas Cryochirurgie is een uitstekend alternatief voor de behandeling van maligne letsels, vooral in anatomische zones zoals de oogleden, de oorlellen, de neus, bij ouderen en in geval van multipele letsels of voor palliatieve doeleinden. Er werden nieuwe concepten en technieken ontwikkeld: cryo-immunologie (onderzoek van de immuunrespons na een sessie van cryochirurgie) en immunocryochirurgie (onderzoek van de gecombineerde effecten van cryochirurgie en een immunostimulerende behandeling)...
CINV (chemotherapy-induced nausea and vomiting) heeft ernstige gevolgen: risico op uitdroging, elektrolytenstoornissen, anorexie, “vergeten van de behandeling”… 85% van de patiënten die een zeer braakopwekkende chemotherapie krijgen en daar niet voor worden behandeld, ontwikkelt een ernstige CINV.
CLEOPATRA, een gecontroleerde fase III-studie, heeft de combinatie pertuzumab, docetaxel en trastuzumab vergeleken met docetaxel, trastuzumab en een placebo bij 808 patiënten met een gemetastaseerde HER2+ borstkanker of een niet-reseceerbaar plaatselijk recidief van HER2+ borstkanker. Bij een niet vooraf gespecificeerde tussentijdse analyse werd een toename van de overleving zonder radiologische progressie (absolute winst van 6,3 maanden) en van de totale overleving waargenomen (HR = 0,62). Die resultaten waren echter zuiver speculatief en moeilijk te interpreteren, aangezien de mediane totale overleving nog niet was bereikt bij de tweede tussentijdse analyse...
Chirurgische resectie is de eerstelijnstherapie bij een plaatselijk niet-kleincellig bronchuscarcinoom (NSCLC). Het genezingspercentage bedraagt echter maar 40%. In 2004 heeft de IALT-studie (International Adjuvant Lung Cancer Trial) aangetoond dat chemotherapie met cisplatine de overleving met 5% in absolute waarde verbeterde en weinig bijwerkingen veroorzaakte. Bovendien kan 50% van de patiënten nooit een adjuvante chemotherapie of de geplande behandeling krijgen. Er is dus ruimte voor andere adjuvante behandelingen, maar tot nog toe zonder resultaat.
De cachexie bij kanker is een multifactorieel probleem en wordt vooral gekenmerkt door een gewichtsdaling en inkrimping van de magere massa. De studies concentreren zich dan ook op die twee ‘markers’. Ghreline is een groeifactor die in de maag wordt geproduceerd en de eetlust, het gewicht en de magere massa regelt. Het was dan ook logisch die weg te exploreren.
Deze studie is bescheiden, want ze werd uitgevoerd bij slechts 69 vrouwen met een recidief van baarmoederhalskanker. Toch was het wetenschappelijke comité van de ESMO in de wolken over de studie...
Een wat uitdagende titel, maar wel met het voordeel dat hij de dagelijkse werkelijkheid van verloskundigen en kinderartsen weerspiegelt: de geestelijke ontwikkeling en de gezondheid van het hart zijn niet minder goed bij kinderen geboren bij moeders die tijdens de zwangerschap (vanaf het tweede trimester) chemotherapie kregen, dan bij kinderen van moeders die geen chemo kregen tijdens de zwangerschap.
Gemetastaseerde hoofd- en halskanker komt zeer zelden voor. Toch verdient die kanker de nodige aandacht omdat de incidentie ervan gestaag stijgt, de prognose zeer slecht is (3-6 maanden overleving na mislukken van een behandeling met een platinazout) en er ernstige symptomen kunnen optreden.
Grant MacArthur (Melbourne) heeft een fase 3-studie uitgevoerd die het effect van een combinatie van een MEK-remmer en een BRAF-remmer vergeleek bij patiënten met een gevorderd melanoom met een BRAF-mutatie die nog geen behandeling hadden gekregen. 79 patiënten werden behandeld met een combinatie van vemurafenib 960mg 2x/d en cobimetinib 60mg/d 3 weken op de 4 en 128 patiënten werden behandeld met vemurafenib in monotherapie.
Immunotherapie en geneesmiddelen die specifiek BRAF-mutaties aanpakken, hebben de prognose van een gemetastaseerd melanoom sterk verbeterd. Er is echter nog ruimte voor verbetering, te oordelen naar de 3 studies die dr. Evandro de Azambuja (Bordetinstituut), voorzitter van de sessie over het melanoom, heeft samengevat.
Prof. Jean-Pascal Machiels (Koning Albert II-instituut, UCL) heeft een studie gepresenteerd die aantoont dat afatinib de progressievrije overleving bij patiënten met een recidief of metastasen van hoofd- en halskanker verbetert, maar het resultaat is toch maar pover: 2,5 versus 1,7 maanden. Is een dergelijk resultaat wel relevant?
Remmers van het tyrosinekinase van EGFR zijn ontegensprekelijk de eerstelijnstherapie bij patiënten met een gemetastaseerd NSCLC met een gemuteerde EGFR. De tumor wordt echter nagenoeg altijd resistent na een min of meer lange periode van respons.
“Het principe van immunotherapie bij kanker is eenvoudig: de behandeling heeft tot doel de remmen (checkpoints of controlepunten) van het immuunsysteem te deblokkeren opdat dat zijn troepen, en meer bepaald de T-lymfocyten, op de kankercellen zou afsturen. Het immuunsysteem mag echter niet op hol slaan omdat er dan immunologische bijwerkingen zouden kunnen optreden”, legde Jeffrey Weber (Tampa, Florida) uit bij de presentatie van de resultaten van een fase 3-studie met nivolumab...
“Vemurafenib heeft de prognose van patiënten met een gevorderd melanoom met BRAF-mutatie sterk verbeterd. Ongeveer 40% van de melanomen vertoont een dergelijke BRAF-mutatie”, aldus prof. Caroline Robert (Villejuif). Kan dat nog beter?
Bijnierkanker is een zeldzame, maar zeer agressieve kanker. De 5 jaarsoverleving bedraagt 16-44%, vooral dankzij chirurgie. Als de tumor niet kan worden verwijderd, is mitotaan het enige geneesmiddel dat door de FDA is goedgekeurd. Mitotaan heeft echter maar weinig effect op de overleving...
Er is nog geen echte standaardbehandeling voor gemetastaseerde niet-heldercellige nierkanker. Twee geneesmiddelen hebben evenwel hun werkzaamheid bewezen: temsirolimus en sunitinib...
Moet je een stadium I-seminoom volgen of behandelen met chemotherapie? Die vraag blijft actueel, ook al weten we dat invasie van het rete testis en een tumorvolume > 4cm een relaps voorspellen bij bewaking na chirurgie...
Aikou Okamoto (Jikei, Japan) besprak de resultaten van een gerandomiseerde fase 3-studie die de combinatie van paclitaxel plus carboplatine vergeleek met irinotecan plus cisplatine voor de eerstelijnsbehandeling van heldercellig ovariumcarcinoom.
BRAF-remmers verbeteren de overleving bij patiënten met een gemetastaseerd melanoom met de BRAF V600-mutatie. Maar de respons is zeer variabel...
Meerdere studies hebben aangetoond dat de meeste patiënten met een gemetastaseerd melanoom met een gemuteerd BRAF-gen die werden behandeld met een BRAF-remmer, een metabole respons vertoonden die te zien was met een FDG-PET-scan...
Met behulp van genoomwijde associatiestudies (GWAS) van het menselijke genoom zijn er genetische variaties ontdekt die geassocieerd zijn met een risico op ontwikkeling van nierkanker. Kan onderzoek van het genoom ons op het spoor zetten van voorspellers van de respons op de behandeling bij gemetastaseerde nierkanker?
Nivolumab, een volledig gehumaniseerde monoklonale IgG4-antistof tegen PD1, één van de controlepunten in de antitumorale immuunreactie, is actief gebleken bij gemetastaseerde nierkanker net zoals ipilimumab, een CTLA-4-antagonist. Het lijkt dan ook logisch die geneesmiddelen te combineren aangezien ze niet op dezelfde niveaus van de immuniteit tegen tumorcellen ingrijpen...
Resistentie tegen BRAF-remmers kan worden veroorzaakt door meerdere mechanismen, waaronder de heterogeniteit van de mutaties en de micro-omgeving van de tumor...
Takashi Onda (Sagamihara, Japan) gebruikte de eerste gegevens van een studie die is opgezet om de overleving te vergelijken tussen neoadjuvante therapie en debulkingchirurgie gevolgd door chemotherapie, teneinde de mate van invasiviteit van beide chirurgische ingrepen te evalueren.
De overleving bij blaaskanker met invasie van de spierwand vijf jaar na cystectomie bedraagt nauwelijks 50%...
Het heldercellige niercarcinoom is de frequentste en agressiefste nierkanker. “De incidentie van het heldercellige niercarcinoom stijgt gestaag, net zoals die van veel andere kankers. Dat is verontrustend, want ongeveer 30% van de kankers in een lokaal stadium recidiveert na chirurgie”, zei Bernard Escudier...
MET is een opkomende target in de oncologie en met name in de uro-oncologie “vooral omdat de concentratie van oplosbaar MET in de urine verhoogd is bij urotheliale carcinomen en correleert met het ziektestadium”, zei Andrea Apolo (New York)...
De gevolgen van HPV-gerelateerde orofaryngeale kanker zijn bijzonder ernstig. Heel vaak vergen ze bestraling met intensiteitsmodulatie, wat echter bijwerkingen veroorzaakt zoals hypothyroïdie, xerostomie of cerebrovasculair accident. Zo ontstond de idee om de intensiteit van de bestraling te verlagen....
De omgeving van kankerpatiënten besteedt in sommige gevallen tot 8 uur per dag aan de verzorging van de patiënten. Deze verzorging veroorzaakt psychologische stress die zich vaak vertaalt in gezondheidskwalen. In die context ontstonden de palliatieve zorgdiensten...
De prognose van patiënten met chronische lymfocytaire leukemie (CLL) of klein lymfocytair lymfoom (SLL) met een korte responstijd, van oudere leeftijd ( > 65 jaar) of drager van del(17p), is ongunstig en de behandelingsopties zijn beperkt, behalve – tot op zekere hoogte – voor ofatumumab...
Deze schildklierkanker komt het vaakst voor (gemiddeld 85% van de gevallen) en reageert in het algemeen goed op radioactief jodium of een operatie. Voor 5 tot 15% van de gevallen bestond er tot 2013 echter geen enkele behandeling, wat het potentieel van sorafenib benadrukte. Met lenvatinib, een orale tyrosinekinaseremmer die VEGFR1, FGFR 1-4, PFGFR-β, KIT en RET blokkeert, beschikt de medische wereld nu over een tweede wapen.
Het verlies van ovariële activiteit is een frequente complicatie van chemotherapie, met niet te verwaarlozen psychologische gevolgen voor vrouwen op vruchtbare leeftijd...
Ondanks de doorbraken in de genomica, blijft chemotherapie de keuzebehandeling in de tweede lijn van gemetastaseerd NSCLC. Sinds 10 jaar bleek immers geen enkele behandeling superieur aan de 3 geneesmiddelen die momenteel zijn goedgekeurd. Docetaxel, erlotinib en pemetrexed zijn goed voor een mediane overleving van 7 tot 9 maanden.
Patiëntes met borstkanker met botmetastasen maken veel kans op fracturen en compressie of hebben nood aan bestraling of een antalgische operatie...
Zowel olaparib, een PARP-remmer, als cediranib, een anti-angiogeen middel, toonden in monotherapie een activiteit aan bij epitheliale eierstokkanker. Omdat preklinische studies een synergisch effect suggereerden, was het logisch om het potentieel van deze combinatie te onderzoeken bij recidiverende platinumgevoelige eierstokkanker.
“Intuïtief zijn we allemaal geneigd zijn om ‘nee’ te antwoorden op deze vraag”, zegt Amy Pickar Abernethy (Duke University). “Het betreft immers een chronische behandeling waarvan de resultaten pas na enkele jaren kunnen worden gemeten.” Toch is het antwoord niet zo eensluidend als het lijkt...
ALTTO (Adjuvant Lapatinib and/or Trastuzumab Treatment Optimisation), voorgesteld door Edith Perez (Jacksonville) is een adjuvante studie van HER2+ borstkanker die een vergelijking maakte tussen 4 behandelingsarmen...
De endocriene standaardbehandeling bij premenopauzale vrouwen met hormoonreceptorpositieve borstkanker staat nog niet echt vast. Vandaag stellen we vooral tamoxifen voor als eerstelijnsbehandeling gedurende een periode van 5 jaar, samen met ovariële suppressie bij hoogrisicopatiëntes. In de postmenopauze is de situatie veel duidelijker sinds de komst van de aromatase-inhibitoren. Kunnen we die echter ook voorstellen aan premenopauzale vrouwen bij wie we ovariële suppressie willen doorvoeren?
Er werd lang naar uitgekeken en iedereen praatte erover… Volgens de resultaten van de studie CALBGB/SWOG 80405, die werd gefinancierd door de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten, zijn de beide producten gelijkwaardig als eerstelijnsbehandeling van gemetastaseerde colorectale kanker met KRAS wild-type voor de codons 12 en 13.
Sinds 1950 is hormoontherapie de standaardbehandeling van gevorderde prostaatkanker. De CHAARTED-studie (ChemoHormonal therapy versus Androgen Ablation Randomized Trial for Extensive Disease in prostate cancer) kan daar echter verandering in brengen. Deze studie bestudeerde immers de relevantie om chemotherapie, meer bepaald met docetaxel, toe te passen van bij het begin van de androgene deprivatie.
De incidentie van stadium III-melanoom stijgt gestaag (1). Een dergelijk melanoom is moeilijk te behandelen. Chirurgie is mogelijk, maar het relapspercentage na 5 jaar is zeer hoog...
Immunotherapeutische geneesmiddelen beogen de tolerantie van het lichaam voor het melanoom te verbreken, zodat het immuunsysteem de tumor gaat vernietigen. PD-1-antagonisten (PD-1 staat voor Programmed cell Death 1), een nieuwe immunotherapeutische strategie, blokkeren een fysiologische rem op het immuunsysteem, te weten de PD-1-receptor. PD-1-receptoren komen voor op het oppervlak van geactiveerde T-lymfocyten en ‘vergrendelen’ de immuunrespons tegen de tumorcellen...
Nivolumab is een PD-1-antagonist die in monotherapie actief is gebleken bij een gevorderd melanoom. Nivolumab heeft een ander werkingsmechanisme dan ipilimumab (een CTLA4-antagonist). De vraag rees dan ook of die twee geneesmiddelen geen complementaire effecten zouden hebben...
Bij patiënten in klinisch stadium <T3aN0M0 die initieel behandeld werden met chirurgie of radiotherapie en die een biochemisch recidief vertonen, biedt een onmiddellijke hormoontherapie weinig of geen voordeel inzake overleving in vergelijking met een hormoontherapie die ingesteld werd op het moment van klinische progressie of 2 jaar na het optreden van het biochemisch recidief.
De Amerikaanse NLST (National Lung Screening Trial) werd uitgevoerd bij 53.454 rokers of ex-rokers (≤15 jaar) (voorgeschiedenis van 30 pakjesjaren) tussen 55-74 jaar. Die studie heeft aangetoond dat een jaarlijkse screening-CT-scan met lage stralingsdosis gedurende 3 jaar de sterfte aan longkanker met 30% verlaagde in vergelijking met een klassieke radiografische screening...
Gepigmenteerde villonodulaire synovitis is een zeldzame tumor van het gewrichtsvlies en de pezen...
Het is nu reeds 10 jaar geleden dat mutaties van het EGFR-gen werden ontdekt bij niet-kleincellige longkanker (NSCLC). Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van specifieke tyrosinekinaseremmers. Er treedt echter snel secundaire resistentie op...
Obesitas is een prognostisch ongunstige factor bij vrouwen met borstkanker in een vroeg stadium. Maar het team van Hongchao Pan van de Universiteit van Oxford heeft dat punt verder willen uitspitten...
Het KRAS-eiwit regelt de celcyclus, met name via de signalisatiewegen RAF/MEK/ERK++ en Pi3K/AKT/mTOR. Het KRAS-eiwit kan worden ontregeld door activering van tyrosinekinasereceptoren (EGFR) of mutaties van het KRAS-gen...
In 2012 werd wereldwijd bij 1,67 miljoen vrouwen een diagnose van borstkanker gesteld en zijn 522.000 vrouwen aan de ziekte gestorven. Borstkanker is dan ook een groot probleem, ook al omdat de diagnose in bijna 25% van de gevallen wordt gesteld in een stadium van metastasering of progressie...
“Dankzij de identificatie van kandidaat-genen werden nieuwe moleculaire targets gevalideerd. Dat kan echter maar nuttig zijn als je biomarkers kan bepalen om de respons te optimaliseren”, onderstreepte Paul Workman (Institute of Cancer Research, Londen).
“De Breast International Group (BIG) is het grootste platform voor borstkanker”, zei Martine Piccart (Bordet Instituut). Het heeft tal van zeer belangrijke studies uitgevoerd zoals HERA, ALTTO, APHINITY…
Een studie uit Leuven (M. Vanoppen) stelde dat obese patiënten (BMI ≥ 30) in absolute nummers uitgedrukt een lagere pCR bereiken (ypT0/is ypN0) na neoadjuvante chemotherapie. Deze bevinding was onafhankelijk van het borstkankersubtype...
Eerder waren er al data van de German Breast Group (GEPAR SIXTO, ASCO 2013) die erop wezen dat toevoeging van carboplatine aan een neoadjuvant standaardchemotherapieschema de pCR-kans bij drievoudig negatieve borstkanker verhoogt...
Er is in de literatuur geen eenduidige evidentie voor de associatie van HIT en borstkankerrisico. Gennari et al. hebben een meta-analyse van 19 beschikbare populatie-gebaseerde studies uitgevoerd waarin elk type HIT (clomifeencitraat, gonadotrofineanalogen en ivf) geïncludeerd werd.
Meer dan 50% van onze patiënten die een aromatase-inhibitor innemen, meldt artralgie, de voornaamste reden voor verminderde therapietrouw en therapieonderbreking...
Sedert het begin van de jaren 90 rapporteerde men bij borstkanker het gunstig prognostisch effect van de peritumorale aanwezigheid van een efficiënt antitumoraal afweermechanisme...
De klassieke adjuvante chemotherapieschema’s met een anthracycline zijn steeds geassocieerd met cyclofosfamide en frequent met 5-fluoro-uracil (5FU) (AC/EC of FEC/FAC)...
Deze studie, besproken door Jack Cuzick (UK), bevestigt dat orale aromatase-inhibitoren beschermen tegen het ontstaan van ER-positieve borstkanker.
Er is heel wat controverse over het nut van botversterkers als adjuvante behandeling bij borstkanker. Tegenstrijdige resultaten van de verschillende studies die onderling moeilijk te vergelijken zijn, maken het moeilijk om tot bruikbare conclusies te komen. Daarom is er nu nog geen indicatie voor deze preventieve strategie...
Gerandomiseerd onderzoek uit India, gepresenteerd door Rajendra Badwe, bij 350 vrouwen met primair metastatische borstkanker en objectieve tumorrespons na zes kuren chemotherapie, toonde na gemiddeld 17 maanden een 82% betere lokale controle...
‘Dual blockade’ van HER2 met lapatinib en trastuzumab in neoadjuvante setting en deels in combinatie met 12 keer wekelijks paclitaxel 80mg/m² verhoogt de kans op complete pathologische remissie (pCR = afwezigheid van invasieve tumorale cellen in borst/axilla) ten opzichte van elk product (lapatinib of trastuzumab) apart...
Jesper Eriksen (Odense, Denemarken) heeft de bevindingen van de DAHANCA 19-studie wereldkundig gemaakt. In deze fase 3-studie gaf toevoeging van de EGFR-remmer zalutumumab aan radiotherapie geen bijkomend voordeel bij patiënten met plaveiselcelcarcinoom van hoofd of hals.
Jonathan Ledermann (London, VK) heeft de resultaten voorgesteld van een fase 3-studie waarin chemotherapie al dan niet met de VEGFR2-remmer cediranib werd gegeven voor platinumgevoelige, gerecidiveerde ovariumkanker.
Robert Coleman (Sheffield, VK) heeft de eindresultaten van de AZURE - BIG 01/04-studie bekendgemaakt. In die studie kregen 3.360 borstkankerpatiënten in stadium II/III standaardtherapie met of zonder 5 jaar zoledronaat.
Harry de Koning (Rotterdam) en medewerkers van de CISNET-longgroep hebben evidentie gebruikt uit de twee grootste gerandomiseerde studies over longkankerscreening, om er de voor- en nadelen van screening uit af te leiden...
Jean-Charles Soria (Villejuif, Frankrijk) heeft de bevindingen besproken van een EORTC-studie, de DLT-TARGETT-studie, over dosering en bepaling van dosisbeperkende toxiciteit van doelgerichte geneesmiddelen...
Peter Van Loo (Cambridge & Leuven) heeft systematisch gescreend naar homozygote deleties in 2.137 primaire tumoren en vond op die manier 24 kandidaten voor nieuwe tumorsuppressors...
Rowan Chlebowski (Los Angeles) heeft nagekeken of de combinatie van oestrogeen en medroxyprogesteron als hormonale substitutie na de menopauze een invloed heeft op incidentie van endometriumkanker.
Francesco Sclafani (Royal Marsden Hospital, UK) heeft resultaten bekendgemaakt van de EXPERT-C-studie die cetuximab uittestte bij lokaal gevorderde rectumkanker met hoog risico. Hij had in het bijzonder aandacht voor de invloed van het TP53-gen of het effect van behandeling met cetuximab...
Priscilla Brastianos (Harvard, Boston) heeft nagegaan of hersenmetastasen genetisch verschillend zijn van de primaire tumor die er aan de basis van lag. Ze kon vaststellen dat dit inderdaad het geval is, en dat er in elke tumor en metastase een genetisch vertakte evolutie plaatsvindt.
De meeste tumoren gebruiken TGF-β om te ontsnappen aan het immuunsysteem. Vaccins gemaakt van genetisch gemodificeerde tumorcellen kunnen een immunologische reactie forceren om de tumorcellen te vernietigen.
Kankercellen kunnen specifieke antigenen tot expressie brengen die worden opgewekt door bepaalde mutaties. Deze antigenen kunnen vervolgens een immunologische reactie opwekken. Door overproductie van PD-L1 (programmed cell death 1 ligand 1), een transmembraneus eiwit, in de micro-omgeving kunnen de kankercellen ontsnappen aan destructie door de T-cellen. Zowel remming van PD-1 of diens ligand, als remming van de interactie tussen PD-L1 en het eiwit B7.1 zouden de antitumorale activiteit van de T-cellen kunnen herstellen.
Kunnen mutaties van het KRAS-gen chemoresistentie voorspellen in geval van een gevorderd NSCLC? Franse en Italiaanse vorsers hebben onder de leiding van Marianna Macerelli (Udine en Villejuif) een retrospectieve studie uitgevoerd bij patiënten met een NSCLC stadium IIIB-IV die tussen juni 2009 en juni 2012 aan het Institut Gustave-Roussy werden gemonitord. De patiënten waarvan de gegevens over KRAS- en EGFR-mutaties bekend waren, kregen een behandeling met een platinazout.
The Revolution in Personalized Healthcare: towards Improved Outcomes in Oncology. Satellietsymposium door de firma AstraZeneca in het kader van het European Cancer Congress (Amsterdam, 27 september 2013) Longkanker is geen eenvoudige kanker, zeker niet indien er metastasen zijn. Met de ontwikkeling van geneesmiddelen die niet langer gebaseerd zijn op de histologie van de tumor, maar op een moleculaire selectie, komt daar mogelijk verandering in. Het aantal therapeutische opties voor patiënten met een gevorderde niet-kleincellige longkanker is de laatste tien jaar flink toegenomen, maar toch blijft de prognose slecht. Het is daarom noodzakelijk dat er gezocht wordt naar andere behandelingen. Met deze evolutie in gedachten, moeten er verdere ontwikkelingen gebeuren. Een samenvatting van de presentatie van Frances Shepherd (Toronto). NS Approval ID 77816 Revision date 10/2013
Tyrosinekinaseremmers van EGFR worden aanbevolen als eerstelijnstherapie bij patiënten met een NSCLC met een gemuteerd EGFR-gen. De meeste patiënten ontwikkelen echter resistentie na 10-11 maanden. Bij 60% van die patiënten wordt een tweede mutatie teruggevonden, meer bepaald de mutatie T790M...
De ERSPC (European Randomized Study of Screening for Prostate Cancer) suggereerde dat de screening door PSA van prostaatkanker de mortaliteit van deze kanker deed dalen. Maar deze screening kan ook veel kwaad veroorzaken, meent een Frans team...
De moleculaire profilering of het systematisch onderzoek van een bepaald aantal mutaties binnen kankers van onbekende oorsprong laat niet alleen toe mogelijk therapeutische doelgroepen te identificeren in 77% van de gevallen...
Het is door de activering van tumorcellen die drager zijn van het HLA van klasse I dat bloedplaatjes de ontwikkeling van een kanker bevorderen...
Zich baserend op twintig studies waarbij meer dan 1,9 miljoen patiënten met borst- of darmkanker betrokken zijn, kon Kirstin De Bruijn (Rotterdam) berekenen dat de aanwezigheid van diabetes het risico op de ontwikkeling van borstkanker met 23% verhoogt...
Bestraling van de interne borstklieren leek geen groot voordeel op te leveren inzake globale en progressievrije overleving. Dat bleek alvast uit een studie die gebeurde op basis van vrij oude technieken...
De behandeling van ovariumkanker evolueert dankzij een aantal positieve studies, voornamelijk met angiogeneseremmers. Prof. Ignace Vergote geeft ons tekst en uitleg bij de resultaten van AURELIA, TRINOVA-1 en ICON.
Hypergefractioneerde radiotherapie van hoofd- en nekkanker verbeteren de prognose in vergelijking met klassieke gefractioneerde radiotherapie...
Philippe Autier (Ondervoorzitter Bevolking bij het International Prevention Research Institute in Lyon) bevestigt dat de screening van colorectale kanker door het opsporen van occult bloed en het uitvoeren van een colonoscopie resultaten geeft.
3 studies onder de loep...
Het risico op myelodysplasie en acute myeloïde leukemie is licht verhoogd na borstkanker, vooral bij behandeling met een AC-schema (0,27% na 8 jaar in de NSABP-studies) en na radiotherapie of gebruik van CSF na tumorectomie...
In de CONFIRM-studie werd aangetoond dat de tijd tot progressie 6,5 maanden was met fulvestrant in een dosering van 500mg en 5,5 maanden met fulvestrant 250mg (HR = 0,80; p = 0,006). Bij de eerste analyse beschikten de vorsers nog niet over alle gegevens over de totale overleving, maar was er wel al een gunstige trend...
Ook de langverwachte langetermijnresultaten van de ATLAS-studie (Adjuvant Tamoxifen Longer Against Shorter) werden gepresenteerd. In die studie werd een adjuvante behandeling met tamoxifen gedurende 5 en 10 jaar vergeleken. Daarmee is de discussie over de optimale duur van een hormonale behandeling weer geopend...
Update van HERA, PHARE en NSABP-31 en enkele opmerkelijke resultaten van translationeel onderzoek...
Zijn er nieuwe gegevens over lokale en regionale behandeling? Zes hoofdstukken om meer duidelijkheid te verschaffen.
Verslag van een sessie van M.-S. Doutre, B. Milpied en E. Collet op de Journées Dermatologiques de Paris 2012 Palmoplantaire pustulose (PPP) is een verzamelnaam voor meerdere ziektebeelden die meestal een chronische evolutie kennen en over het algemeen een belangrijke weerslag hebben op het sociale leven en het beroepsleven. De classificatie is niet goed omschreven en stoelt voor een stuk op klinische argumenten en voor een stuk op pathologisch-anatomische criteria. De behandeling is moeilijk en moet rekening houden met begeleidende factoren, vooral roken. Om een goede diagnose van PPP te kunnen stellen, moeten het uitzicht en de topografie ervan worden geanalyseerd (vingertoppen, centrum van de hand of duimmuis, de hele voetzool of alleen de steunpunten) en daarna moet worden gezocht naar andere afwijkingen van de huid (psoriasis), de slijmvliezen en systemische verschijnselen (koorts, gewrichtsafwijkingen). Ook moet het onderliggende terrein worden gecontroleerd (persoonlijke of familiale antecedenten van psoriasis, roken) en moet worden nagegaan welke de behandeling de patiënt momenteel krijgt. Published ahead of print.
Huidsymptomen die ons bij de thorax brengen… Hieronder een samenvatting van een klinische sessie voorgesteld tijdens de Journées Dermatologiques de Paris*. * De illustraties zijn afkomstig van foto’s gemaakt tijdens de sessie met akkoord van de persdienst van de Journées Dermatologiques de Paris (11-15 december 2012).
Nieuwigheden op het gebied van de biologie van borstkanker? Nieuwe activeringswegen, nieuwe doelwitten, nieuwe, veelbelovende geneesmiddelen...
“In 2012 werd bijzonder veel gepubliceerd over sequencing (883 artikels over sequencing bij borstkanker)”, stelt Christine Desmedt (Bordet instituut, Brussel) vast. “Zo hebben we geleerd dat mutaties geen geïsoleerd gegeven zijn, verre van, en dat sommige mutaties kunnen worden gebundeld omdat ze dezelfde activeringsweg betreffen.” Nu moeten we uit de vele studies die in San Antonio werden gepresenteerd, die studies kiezen die implicaties voor de toekomst zouden kunnen hebben.
Inleiding: “Met mijn dochter naar de gynaecoloog?” (Jan Bosteels, Imelda Ziekenhuis, Bonheiden) “Oeps, ik ben zwanger” (Kristien Roelens) Wie niet waagt, blijft maagd? Risicogedrag bij adolescenten: biosociale verklaringen (Hans Vermeersch en Katrien Symons, UGent) HPV-vaccinatiecoverage bij Belgische tieners (Marc Arbyn, Scientific Institute of Public Health, Brussel) Het bedreigde ovarium (Jean De Schepper, UZ Brussel) “Vele kleintjes maken een groot”, een visionaire visie (Mireille Merckx, UMC Sint-Pieter, Brussel)
VVOG-Jaarcongres, Bredene, oktober 2012 - Naar de uiteenzetting van Chantal Mathieu, Endocrinologie, KU Leuven Diabetes wordt meer prevalent, ook bij vrouwen die zwanger willen worden. In 2011 bedroeg de wereldwijde prevalentie 366 miljoen... Published ahead of print.
VVOG-Jaarcongres, Bredene, oktober 2012 - Naar de uiteenzetting van Kris Poppe, Dienst Endocrinologie, UZ Brussel, VUB Het schildklierhormoon heeft via verschillende wegen een werking op de gonadale functie. Er zijn schildklierhormoon- en TSH-receptoren aanwezig op ovarieel oppervlakte-epitheel, in oöcyten (primordiale, primaire en secondaire follikels), in de thecacellen, het corpus luteum en het trofoblast. Het schildklierhormoon heeft een synergistisch effect met FSH als stimulator van de granulosacel. Correctie van de schildklierdysfunctie kan een menstruele cyclus normaliseren bij patiënten met hypothyroïdie en dus mogelijk de fertiliteit gunstig beïnvloeden. Published ahead of print.
In de dermatologie bestaan er scores om de levenskwaliteit te meten, maar het nut daarvan voor de seksualiteit is maar heel beperkt. Zo bevat de DLQI (Dermatology Life Quality Index) slechts één, overigens erg vaag item, met de vraag: “Heeft uw huidprobleem uw relatie met uw partner, uw goede vrienden of uw familie bemoeilijkt?” In de Skindex wordt in slechts één van de dertig items duidelijk gepeild naar de levenskwaliteit op het vlak van seksualiteit, met de stelling: “Mijn huidprobleem verstoort mijn seksleven.” Dit impliceert dat we direct moeten zijn en — vooral — (ons) de vraag moeten stellen hoe we dat kunnen veranderen. Een stand van zaken met prof. Bruno Halioua (dermatologie, Parijs) en prof. Sylvain Mimoun (androloog, psycholoog en psychosomaticus aan het Cochinziekenhuis, Parijs) naar aanleiding van de Journées Dermatologiques de Paris op 12 december 2012.
Infectie met Chlamydia trachomatis (CT) is de meest voorkomende bacteriële overdraagbare seksuele infectie bij vrouwen en de belangrijkste oorzaak voor onvruchtbaarheid als gevolg van ontsteking van de eileiders. Het is ook de belangrijkste oorzaak van niet-gonokokken urethritis bij mannen. De meeste geïnfecteerde vrouwen zijn asymptomatisch: de prevalentie van de infectie bij asymptomatische mannen is nog niet goed geëvalueerd...
De nieuwe aanbevelingen voor screening naar zwangerschapsdiabetes werden voorgesteld. Deze zijn nodig gezien de gemiddeld oudere leeftijd van de zwangere, de verhoogde prevalentie van obesitas en diabetes type 2. Dat hier zowel internationaal als landelijk nog heel veel discussie en controverse rond bestaat werd ons duidelijk. Screenen al voor de zwangerschap is ideaal doch vaak is de realiteit anders. Meer uitleg door Katrien Benhalima (UZ Leuven). Published ahead of print.
Yves Jacquemyn (UZ Antwerpen) begon zijn praatje met een handige oneliner dat de Verloskunde de ziekte van de vijf P’s is (Pre-eclampsie, Prematuriteit, Preterme arbeid, klein Prutskes en Pralinekes). Screenen naar preterme arbeid. Nog beter zou zijn om te screenen om preterme arbeid te voorkomen. Maar welke definitie gaan we hanteren? Published ahead of print.
Dr. Caroline Robert (Institut Gustave Roussy) geeft een stand van zaken van de nieuwigheden bij de behandeling van melanoom.
In twee studies, PHARE en HERA, die in een presidential session voorgesteld zijn op het recente congres van de ESMO, werd een antwoord gegeven op een fundamentele vraag, namelijk de optimale duur van behandeling met trastuzumab.
Monnier bracht de hypothese naar voor van een grote bijdrage van de postprandiale glycemie bij de glycemiecontrole van het laagste HbA1c-gehalte. Dat wordt bevestigd door de initiële fase van de DURABLE-studie. Maar wel slechts gedeeltelijk.
Bijna één op de zeven inwoners van de Verenigde Staten heeft een piercing – in volgorde van prevalentie – in de oren, de navel, de mond en de tepels bij vrouwen; in de oren, de mond, de wenkbrauwen en de tepels bij mannen. De ‘genezingstermijn’ varieert...
Meteen stelde Lluis Puig (Barcelona) enkele mogelijke indicaties voor...
[Gemetastaseerde, castratieresistente prostaatkanker – Naar een satellietsymposium georganiseerd door de firma Janssen tijdens het congres van de ESMO] De therapeutische mogelijkheden bij gemetastaseerde, castratieresistente prostaatkanker zijn onlangs sterk toegenomen. De behandeling moet geval per geval worden uitgestippeld en dat is alleen mogelijk in het kader van een multidisciplinair overleg. Dat was dan ook de rode draad van het satellietsymposium van de firma Janssen tijdens het congres van de ESMO, en ook van de bijeenkomst die diezelfde firma organiseerde voor de Belgische en Nederlandse specialisten. Samenvatting van de sessies met commentaar van dr. Gerhardt Attard (Londen) en prof. Bertrand Tombal (UCL).
[Axelle Pintiaux (ULg)] In een laatste voordracht behandelde Axelle Pintiaux het probleem van gewichtstoename tijdens de menopauze en bij het innemen van bepaalde medicaties.
[Luc Missault (AZ Brugge), Philippe Van de Borne (ULB)] De twee collega’s-cardiologen hebben duidelijk gesteld dat een verhoogde cholesterolemie zowel bij de vrouw als bij de man moet worden behandeld.
In de loop van dit interview snijdt prof. Chantal Mathieu een van de grote nieuwigheden van dit congres aan: diabetes type 2 zou wel eens niet helemaal onomkeerbaar kunnen zijn!
Prof. André Scheen brengt een nieuwe therapeutische weg ter sprake die mogelijk gebruikt kan worden bij de behandeling van diabetes type 2 met obesitas: inhibitoren van de 11-β-hydroxysteroïde deshydrogenase, een enzym dat tussenkomt bij de transformatie van cortisone naar cortisol, meer bepaald in de lever en het vetweefsel. Drie inhibitoren toonden interessante en significante resultaten, die echter klinisch niet pertinent werden beoordeeld in vergelijking met de alternatieven waarover we vandaag beschikken. Niettemin zijn er krachtiger inhibitoren in ontwikkeling.
Het is niet meteen een primeur, er bestaat niet ÉÉN, maar wel VERSCHILLENDE vormen van longkanker: in het kader van het ESMO-congres hadden we de gelegenheid om prof. Johan Vansteenkiste te interviewen over de behandeling van NSCLC in een gevorderd stadium...
Prof. Paul Germonpré stelt nieuwigheden voor bij de behandeling van NSCLC in een gevorderd stadium.
In de preventie In geval van hartinsufficiëntie In geval van infarct
In de sessie met als titel ‘Tobacco: from early damage to late impact’ gingen alle uiteenzettingen over het cardiovasculaire risico van tabak. De meest indrukwekkende was wellicht de studie over passief roken, ook al is reeds lang bekend dat passief roken schadelijk is...
In een Amerikaanse en in een Nederlandse cohortestudie werd duidelijk aangetoond dat de consumptie van vitamines en mineralen de laatste 20 jaar meer dan verdubbeld is. “Maar zonder significant effect op de sterfte“, constateert Daan Kromhout (Wageningen). Het is overigens frappant vast te stellen dat de inname van foliumzuur en vitamine B6 in de cohorten hoger was dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Robert Naeije (ULB) schreef de rol van het linkerventrikel bij de kliniek van pulmonale arteriële hypertensie vooral toe aan de onderlinge afhankelijkheid van de ventrikels...
Er zijn tal van intracellulaire mechanismen van resistentie tegen castratie: overexpressie van androgeenreceptoren (AR), veranderingen van die receptoren, toename van de coactivator (GTF), parallelle activering van het ligand-AR-coactivatorcomplex, toename van de enzymen die androgenen synthetiseren… Dat betekent echter niet dat een hormonale behandeling geen rol meer speelt in geval van verworven resistentie. Integendeel, zoals blijkt uit de COU-AA-302-studie met abirateronacetaat.
De resultaten van de EMILIA-studie tonen dat de geconjugeerde antilichamen trastuzumab-emtansine (T-DM1) de overleving zonder achteruitgang en de globale overleving aanzienlijk verhogen bij vrouwen met HER2+-borstkanker die al behandeld worden met trastuzumab en taxanes. Deze behandeling blijkt bovendien minder toxisch dan de behandeling met lapatinib en capecitabine.
De literatuur maakte onlangs gewag van het potentieel risico op zwangerschapsdiabetes wanneer het plasmaniveau bij het begin van een zwangerschap laag is, waarschijnlijk omdat vitamine D een positieve invloed heeft op de insulineresistentie.
De recent verschenen aanbevelingen van de ESC over de behandeling van hartaandoeningen bij zwangere vrouwen (1) verdienen wat ons betreft bijzondere aandacht. Een gesprek met Freek Verheugt (Radboud Medisch Centrum, Nijmegen, Nederland). De specifieke kenmerken van het hart van een vrouw blijven echter niet beperkt tot de zwangerschap: de kransslagaders van een vrouw reageren anders en hypertensie moet op een andere manier worden benaderd dan bij mannen, zoals nogmaals bleek uit een sessie specifiek gewijd aan deze problematiek.
Op dezelfde manier als de alfacellen repliceren de bètacellen van de pancreas zich op een belangrijke wijze voor de activatie van de proapoptotische wegen in geval van diabetes type 1 bij volwassenen (en niet bij niet-diabetici), waarschijnlijk als reactie op een auto-immuun ontstekingsproces in de eilandjes van Langerhans.
Terwijl een Rijselse ploeg onder leiding van Thomas Bouckenooghe een model van zwangerschapsdiabetes geïnduceerd door streptozocine onderzocht, stelde het placentahypertrofie verbonden aan een hypervascularisatie vast.
Zwangerschapsdiabetes is niet zeldzaam (17,8% in de HAPO-cohorte: Hyperglycemia and Adverse Pregnancy Outcome). Moeten we kiezen voor een algemene dan wel voor een selectieve opsporing?
30 tot 50% van de diabetespatiënten ontwikkelen een neuropathie. Dat zette de onderzoekseenheid diabetes van de Universiteit van Sheffield ertoe aan een onderzoek met cerebrale beeldvorming op te starten, gebaseerd op de vaststelling dat patiënten met een neuropathie een vermindering kennen van het volume van de dorsolaterale prefrontale cortex en van de contralaterale thalamus in vergelijking met gezonde mensen.
Door het gebruik van het endemisch knock-outmodel voor Fox01 heeft men kunnen vaststellen dat het functieverlies van de bètacellen van de pancreas niet gelinkt is aan hun verdwijning, maar wel degelijk aan een regressie.
In een retrospectieve analyse van een cohorte van meer dan 60.000 patiënten tussen januari 2006 en februari 2011 vanaf het voorschrift van orale antidiabetica, constateerde Andrew Maguire in naam van de GPRD (het netwerk van huisartsen die de informatie leverde voor de United Kingdom Prospective Diabetes Study) dat slechts 70% van de patiënten een gevalideerde meting van hun HbA1c hadden voor behandeling (88,1% met metformine, 8,1% met gliclazide).
Onlangs doken er nieuwe producten op voor de behandeling van gemetastaseerde dikkedarmkanker. We citeren hier bijvoorbeeld de monoklonale antilichamen anti-VEGF, de VEGF-trap of nog de producten die op EGFR mikken. We kunnen ons alleen maar verheugen over de uitbreiding van het therapeutisch arsenaal, hoewel dit gepaard gaat met enkele problemen. We beschikken niet over voorspellende factoren voor het therapeutisch antwoord, vandaar dat er toch een zekere tegenkanting de kop op steekt.
ARADES is de eerste test bij mannen met de nieuwe molecule ODM-201. In de test waren gevallen van castratieresistente prostaatkanker opgenomen.
Arthur Klatzky (Californië) bekeek de antwoorden van 129.987 mensen die deelnamen aan een enquête van de Kaiser Permanente tussen 1978 en 1985. Hij toonde hiermee aan dat het risico op kanker in vergelijking met geheelonthouders bij ex-alcoholisten 17% hoger ligt...
Crizotinib, de eerste ALK-inhibitor, toonde een opmerkelijke klinische activiteit bij NSCLC in een vergevorderd stadium met ALK-translocatie. PROFILE, voorgesteld door Alice Shaw, had als doel de efficiëntie te vergelijken van crizotinib (n = 173) met die van chemotherapie (docetaxel, n = 72 en pemetrexed, n = 99) in de tweede lijn.
HERA werd op verschillende sporen gebouwd, waarvan één naging wat het effect was veen behandeling met trastuzumab gedurende twee jaar.
Het lijkt erop dat de apparaten waarover we vandaag beschikken, zoals beeldvorming door magnetische resonantie of de scanners, onvoldoende voorspellend zijn over de klinische reactie van de patiënt. Er is dus een reële nood aan nieuwe markers voor de klinische respons. Dr. Alain Hendlisz van het Bordet Instituut verwoordde hier het belang van metabolische markers voor de respons op de behandeling, in casu de FDG-PET uitgevoerd 14 à 21 dagen na het opstarten van de behandeling.
In een prospectieve studie over de bepaling van de sequentie van Franse patiënten met borstkanker, kon Monica Arnedos (Institut Gustave Roussy, Villejuif) aantonen dat het mogelijk is dit immense werk uit te voeren. Het werk verloopt via meerdere etappes die de beste behandeling moet aanduiden in functie van het genoomprofiel...
Neo-ALTTO toonde aan dat de combinatie van lapatinib + trastuzumab bovenop paclitaxel een pathologic complete response (pCR) geeft die significant hoger is (51,3%) dan bij de toediening van het ene (24,7%) of het andere (29,5%) met paclitaxel...
Patiënten kennen de risicofactoren van kanker niet. Dat is geen scoop. We gaan dan ook niet echt dieper op het onderwerp in. De meerderheid van de mensen plaatst ondanks alles tabaksgebruik op de eerste plaats als risicofactor.
Prof. Eric Van Cutsem (UZ Leuven) stelt de geactualiseerde resultaten van CORRECT voor – waarvan de eerste tussentijdse resultaten tijdens het ASCO voorgesteld werden – die het voordeel van deze multikinase-inhibitor bevestigen bij patiënten die getroffen zijn door een colorectale kanker en die reeds een beroep deden op verschillende therapeutische lijnen.
Als eerste klinische studie die gefitinib in de tweede lijn bij een gemetastaseerde gastro-oesofagale kanker wilde evalueren, vergeleek de studie 450 patiënten die evenredig verdeeld waren over groepen die gefinitib 500mg of een placebo kregen na progressie onder chemotherapie.
De eerste studies met sorafenib bij NSCLC in monotherapie in de tweede en de derde lijn van een gemetastaseerde NSCLC waren veelbelovend...
De sessie waaraan prof. Bertrand Tombal deelnam, was gewijd aan castratieresistente prostaatkanker en meer bepaald aan patiënten die geen of slechts één metastase vertoonden, m. a. w. de zogenaamde oligometastase patiënten. Dit is een belangrijk probleem omdat we technisch niet over een oplossing beschikken voor deze patiënten. De studies die docetaxel evalueerden, interesseerden zich in gemetastaseerde patiënten, terwijl de studies die daarop volgden, gerealiseerd werden in de context van de periode na chemotherapie. Wat kunnen we met deze patiënten doen? Prof. Tombal reikt enkele elementen voor een antwoord aan.
Door opnieuw te wijzen op het belang van de combinatie van een BRAF-inhibitor (hier dabrafenib) met een MEK-inhibitor (trametinib) bij gemetastaseerd melanoom met BRAF V600-mutatie rechtvaardigde Georgina Long (North Sidney, Australië) de realisatie van deze studie in fase II, voorgesteld bij de Proffered Paper Session.
Er werd een verkennende analyse van MISSION uitgevoerd om na te gaan in welke mate het EGFR-statuut en het KRAS-statuut de prognose van een behandeling van een gevorderde NSCLC in de derde of de vierde lijn met sorafenib kunnen beïnvloeden.
Hoewel gepersonaliseerde behandelingen in de oncologie erg actueel zijn, blijkt dat een derde van de patiënten die door Sabine Tejpar (KU Leuven) ondervraagd werden voor de enquête ‘Getting Personal’ niet op de hoogte zijn van deze mogelijkheid.
In een studie in fase I met een oplopende dosis van een MEK-inhibitor (GDC-0903) doorlopend toegediend of 21 dagen op 28 in combinatie met vemurafenib, kon het team van Rene Gonzalez (Universiteit van Colorado) een hoge responsratio vaststellen.
De artsen besteden meer aandacht aan de risico’s dan aan de voordelen van anticoagulantia. “Terecht of niet?”, vraagt Michael Ezekowitz (Thomas Jefferson, Lankenau, VS) zich af (1).
Jean-Yves Le Heuzey, ritmoloog aan het Hôpital Européen Georges Pompidou in Parijs, antwoordt daarop...
Cognitieve gedragstherapie en fysieke oefeningen kunnen zowel afzonderlijk als in combinatie een klinisch significant gunstig effect hebben op menopauzale en urinaire symptomen bij vrouwen die een behandelingsgeïnduceerde menopauze doormaken.
Angioplastiek geleid door een meting van de fractionele coronaire flowreserve (FFR) verbetert de prognose in vergelijking met enkel een medische behandeling. In geval van niet-significante stenose op functioneel vlak blijkt de medische behandeling een zeer bevredigend resultaat te geven.
De studie WOEST heeft clopidogrel vergeleken met de combinatie clopidogrel - acetylsalicylzuur voor wat bloedingen betreft. De resultaten spreken in het voordeel van het schema anticoagulans - clopidogrel.
Een cohortstudie bij meer dan 4 miljoen patiënten besluit formeel dat er een verband bestaat tussen psoriasis en diabetes type 2.
Een interview met prof. Hein Heidbuchel (UZ Leuven). De belangrijkste ontwikkeling van de afgelopen jaren in de sportcardiologie was de bewustwording van de noodzaak tot verfijning van de elektrocardiografische criteria gebruikt bij de screening van atleten. De oude criteria leverden immers heel wat vals-positieve gevallen op, met de daaruit voortvloeiende angst, kosten en onterechte uitsluiting. Vandaag weten we dat geïsoleerde afwijkingen van de QRS-as en geïsoleerde ECG-criteria voor voorkamerhypertrofieën, net zoals sommige repolarisatiestoornissen waargenomen bij sportmensen van een andere etnische origine, als normaal beschouwd kunnen worden.
Een interview met prof. Luc Piérard (CHU Sart Tilman, ULg). De uiteenzetting van prof. Piérard focust op mitrale regurgitatie veroorzaakt door een disfunctie van de linker hartkamer, meestal als gevolg van een ischemische aandoening. In dit interview verduidelijkt hij zijn stelling en geeft hij de verschillende evaluatiepunten aan die nodig zijn om de meest adequate therapeutische behandeling te kiezen.
Een interview met prof. Philippe Van de Borne (Erasmus, ULB). Vandaag begrijpen we beter de mechanismen die slaapapneu en aritmie met elkaar verbinden. Deze doen een vermindering ontstaan van de refractaire periode van het atrium en het ventrikel. De diagnose van slaapapneu wordt spijtig genoeg te weinig gesteld. De mogelijkheid ervan zou onderzocht moeten worden bij elke auriculaire fibrillatie, des te meer omdat de behandeling ervan heel vaak ook de ritmestoornissen wegneemt.
Het jaarlijkse congres van de European Society of Cardiology is veruit het belangrijkste in zijn genre. Dit jaar verwelkomt het zo’n 28.000 deelnemers uit 140 landen. Dat is een beetje minder dan vorig jaar, maar dat was dan ook de editie die met 33.000 deelnemers (23% congresgangers meer dan in Stockholm) alle records verbrak.
Tijdens de sessie “Eat, drink and be merry?”, voorgezeten door Eric Bruckert (Parijs) en Catriona Sian Jennings (Londen) lieten verschillende auteurs zich gaan bij het beschrijven van de deugden van chocolade (Steffen Desch), van rode wijn (Eric Sijbrands) of nog van de lach (Susanne Pedersen).
Wat we vooral uit de voordracht van Bruno van Herendael hebben onthouden, is de informatie betreffende complicaties en complicatiepreventie. Een eerste belangrijke bemerking hieromtrent betreft de lagere complicatieratio bij ambulante hysteroscopie in vergelijking met de conventionele hysteroscopie, waarschijnlijk omdat er geen dilatatie plaatsvindt en het voornamelijk eenvoudigere procedures betreft zodanig dat er ook minder spoelvloeistof gebruikt wordt en dat de patiënt wakker is om ons, als operator, tijdig ongemakken aan te geven.
Christof Vulsteke (KU Leuven) maakte de resultaten bekend van de grootste borstkankerstudie tot nog toe over de impact van genetische variabiliteit op bijwerkingen van FEC-chemotherapie. Vooral genetische variaties van het ABCC1/MRP1-gen bleken sterk geassocieerd te zijn met ernstige hematologische toxiciteit van FEC-chemotherapie.
In de COBALT-studie kon excisie van een borsttumor door de chirurg op basis van palpatie uitgevoerd worden of op basis van intraoperatieve echografische lokalisatie. Intraoperatieve echografie leidde tot significant minder door tumor ingenomen sectieranden dan lokalisatie op basis van palpatie (3,3% versus 15,9%) (p < 0,05).
De persconferenties van de ASCO bieden een enorm voordeel ten opzichte van andere bronnen van informatie: ze rapporteren resultaten die de ASCO speciaal wil benadrukken, zonder dat de subjectiviteit van de verslaggever een rol speelt bij de keuze van de onderwerpen. Een groot voordeel is bovendien dat men rechtstreeks in contact kan komen met de presentatoren en de hoofdauteurs van de geselecteerde studies...
[Jean-Michel Lecerf (Lille Institut Pasteur)] In zijn voordracht wijst Lecerf op het gevaar van onevenwichtig te vermageren door te extreme reductie van de calorie-inname. Inderdaad, bij het verminderen van het lichaamsgewicht zal voor iedere kg vetverlies eveneens 260 gram spiermassa verloren gaan. Deze spiermassa is juist zo belangrijk om bewegen mogelijk te maken.
De steeds beter wordende behandelingen voor borstkanker doen de vraag rijzen of het nut van screening niet afneemt. Rianne de Gelder (Rotterdam) stelde in haar onderzoek vast dat zowel screening als betere behandeling blijven bijdragen tot vermindering van sterfte door borstkanker.
Tijdens deze presentatie leidde Greet Mestdagh ons rond door de Genkse gestroomlijnde ambulante fertiliteitskliniek: hoe een uitgekiemde organisatie en doordachte infrastructuur kunnen bijdragen tot een geoliede hogerendementskliniek.
Sinds lange tijd is hysteroscopie de gouden standaard voor uteriene diagnostiek. Met de recentere ontwikkelingen van 3D-echo/contrastsonografie, NRM… raakt deze positie een beetje in de verdrukking. Toch lijkt er nog altijd een belangrijke rol weggelegd voor de hysteroscopie met eventuele biopsie in uteriene diagnostiek, zeker met de komst van de ambulante hysteroscopie. Uitleg van Patrick Puttemans.
De presentatie van Christian Jackisch (Offenbach, Duitsland) werd op het congres als best abstract door de EBCC aangeduid. De spreker stelde daarin de resultaten van de HannaH-studie voor, die de gelijkwaardigheid van subcutaan trastuzumab aantoonde ten opzichte van intraveneus trastuzumab bij HER2-positieve borstkanker (1).
Aflibercept is na bevacizumab de tweede VEGF-A-remmer die werkzaam is gebleken. Het is een fusieproteïne (VEGF-Trap) die de isovormen VEGF-A, VEGF-B en PIGF remt (25-26)...
Bij klassieke chemotherapie werd de vraag al gesteld welke onderhoudstherapie gebruikt moest worden om de overleving te verlengen bij patiënten met gemetastaseerde colorectale kanker. De vraag blijft actueel bij gerichte therapieën...
De totale en de progressievrije overleving zijn zeer kort bij gemetastaseerde colorectale kanker. Daarom wordt er naar nieuwe aanvalswegen gezocht...
FOLFOX4 in de perioperatieve periode verbetert de PFS ten opzichte van enkel chirurgie bij levermetastasen (28), terwijl FOLFIRI niets toevoegt (29). Kan sequentiële behandeling het voordeel vergroten?
In de studie EORTC40983 werden 364 patiënten gerandomiseerd naar twee groepen: enkel chirurgie van de metastasen of de sequentie FOLFOX4 – chirurgie – FOLFOX4. Daaruit is gebleken dat perioperatieve chemotherapie een goede compliance geeft zonder onverwachte toxiciteit...
In geen enkele studie werd een gerandomiseerde vergelijking gemaakt tussen chemotherapie met of zonder resectie van de primitieve tumor bij niet-opereerbare metastasen...
Met regorafenib, een orale multikinaseremmer met antiangiogenetische, antiprofileratieve en antistromale werking (16), kon in fase I een hoog percentage (74%) ziektecontrole worden bereikt met een mediane PFS van 107 dagen (17).
Oncologen wachtten vol ongeduld op de resultaten van de TML-studie (18). Ze werden daarbij niet teleurgesteld, want de studie kon bevestigen dat het nuttig is om na een eerste chemotherapie met bevacizumab tot progressie bevacizumab te blijven toedienen (in plaats van te onderbreken) in combinatie met de tweede chemotherapie.
Opnieuw in respons op situaties waarbij de verschillende gebruikelijke chemotherapieën mislukken, werd de combinatie cetuximab-brivanib getest (23)...
Van Stephan Gordts kregen we een schematisch overzicht te zien over de bestaande indicaties voor de (ambulante) operatieve hysteroscopie. Kort samengevat kan de ambulante operatieve hysteroscopie bijna altijd worden aangewend, behalve wanneer het een oudere fragielere patiënte betreft die trager recupereert en bij patiënten met grote myomen.
[Christophe De Block (UZ Antwerpen, UA)] Het ontwikkelen van insulineresistentie is één van de kwalen van de Westerse maatschappij. Centraal staan hier: overmatige inname van calorieën en beperkte lichaamsbeweging.
[André Scheen (ULg)] Uit een studie van Calle en medewerkers (1) leren we dat een BMI van meer dan 25kg/m2 geassocieerd is met een verhoogde kans op sterven aan hart- en vaatziekten. Ook de kans op kanker neemt toe. Bij de menopauzale vrouw is een BMI van 25kg/m2 een optimale BMI (2). Emas stelt dat obesiteit een belangrijk gezondheidsprobleem is, gezien 20% van de bevolking overgewicht heeft.
[Mandi Delfosse, Kinesitherapie, CHU van Charleroi] Kinesitherapie heeft een belangrijke plaats in het behoud van de toniciteit van het perineum...
[Claude Lemy, Endocrinologie, CHU van Charleroi] Claude Lemy probeerde een antwoord op deze vraag te formuleren: hij wees erop dat DHEA een androgeen effect kan hebben door omzetting in testosteron en dihydrotestosteron. Het heeft een direct effect op het zenuwweefsel (neuroprotectie, geheugen en neurogenese). De aanmaak ervan neemt af vanaf de leeftijd van 30 jaar.
[Eric Wespes, Urologie, CHU van Charleroi] Eric Wespes legde ons de veranderingen uit die ontstaan in de mannelijke seksualiteit bij het stijgen van de leeftijd.
[Michel Ylieff, Psychologie, ULg] Uitingen van affectie en/of seksualiteit in een residentieel milieu komen nog steeds weinig voor. Maar altijd lokken ze uiteenlopende reacties en gevoelens uit bij de sociale omgeving...
[Pierre Collart, Psychologie, ISPPC] Psychotherapeuten concluderen dat veroudering aanleiding geeft tot veranderingen in de seksualiteit, soms in een dergelijke mate dat disfuncties ontstaan...
[Sylvie Dehon, Gynaecologie, CHU van Charleroi] Zodra de menopauze haar intrede doet, maar ook in de daaropvolgende jaren melden de meeste vrouwen veranderingen in hun seksuele beleving: minder libido, afname van de frequentie en de kwaliteit van het seksuele contact en toename van dyspareunie.
We komen hier niet terug op het effect van bisfosfonaten op de botdichtheid, “ook al is preventie van osteoporose van kapitaal belang bij chemotherapie of endocriene behandeling”, zegt Véronique Cocquyt (UZ Gent). “Maar gezien de resultaten van meerdere preliminaire studies kunnen we ons afvragen of ze geschikt zijn om het risico op recidief bij borstkanker in een vroeg stadium te verlagen.”
Er werden meerdere posters gepresenteerd over bepaling van HER2. Martine Piccart (Bordet Instituut) benadrukte echter een verschil tussen de verschillende tests: de concordantie van Oncotype DX® met IHC/FISH (55) bedraagt slechts 67%; met TargetPrint® bedraagt die concordantie 95% (56). Het is overigens altijd wenselijk om HER2 opnieuw te bepalen bij metastasering: 16% van de HER2- tumoren wordt HER2+ en 6% van de HER2+ tumoren wordt negatief bij metastasering (57).
“Hoewel 85% van de borstkankers HER2- is, waren er weinig presentaties over HER2- borstkanker”, merkt Hans Wildiers (KU Leuven) op. “De weinige presentaties hebben echter wel nuttige informatie gegeven.”
De leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor borstkanker. De behandeling heeft de sterfte aan borstkanker sterk verlaagd, maar dat is minder duidelijk na de leeftijd van 75 jaar...
Dat onderwerp, waar niet veel over wordt gesproken, werd aangesneden door Martine Berlière (Clin. Univ. St-Luc, UCL)...
Het gedeelte over het fundamentele onderzoek dat in San Antonio werd gepresenteerd, wordt klassiek toevertrouwd aan prof. Jacques De Grève (VUB). Het was bijzonder gevarieerd en opent tal van nieuwe perspectieven. De belangrijkste onderwerpen die aan bod zijn gekomen hadden betrekking op nieuwe perspectieven bij en de genetica van drievoudig negatieve borstkanker, nieuwe inzichten in endocriene resistentie die uitzicht bieden op nieuwe behandelingen, de almaar duidelijker rol van HER3, het belang van de micro-omgeving (stroma, macrofagen…) bij de ontwikkeling van resistentie, identificatie van resistentie om de behandeling aan te passen en het belang van genoomanalyse bij het opsporen van nieuwe targets.
0,8% van de nieuwe kankerdiagnoses in Nederland zijn jeugdkankers, wat neerkomt op 500 à 600 nieuwe gevallen per jaar. Afhankelijk van het type tumor en het type behandeling is de overleving van deze jongeren 70 à 80%. Naast het optimaal behandelen van de kinderen en de nodige zorgen tijdens de behandeling kunnen er jaren nadien ook nog late effecten van de ziekte en behandeling optreden…
De incidentie van kanker tijdens de zwangerschap wordt geschat op 0,5-1/1.000, met borstcarcinoom, hematologische kankers, cervixcarcinoom en melanoom als meest frequent voorkomende types. Indien chemotherapeutische behandeling tijdens de zwangerschap noodzakelijk is, wordt dit beter pas toegediend vanaf het 2de trimester…
De tumorbehandeling met radiotherapie tijdens de zwangerschap wordt extra bemoeilijkt door de aanwezigheid van een ongeboren kind. Aan de hand van een fantoommodel worden de stralingsniveau’s bepaald die bereikt worden ter hoogte van de foetus.
Het onderzoek naar het transplacentair transport van chemotherapeutica wordt onderzocht aan de hand van verschillende diermodellen (muis, rat, baviaan) en het ex-vivo-placenta-perfusiemodel. De verschillende modellen geven aan dat de transfer van de meeste chemotherapeutica naar de foetus beperkt is.
Kristel Van Calsteren besprak de uitkomst van kinderen na prenatale blootstelling aan chemotherapie. Over de langetermijnuitkomst van de kinderen zijn geen systematische opvolgstudies beschikbaar. Nochtans blijft er wel een bezorgdheid rond neurocognitieve ontwikkeling, vruchtbaarheid en kankerontwikkeling bij deze kinderen.
Momenteel wordt aangeraden om maandelijks een echografie te doen om het welzijn, de groei en de morfologie van de foetus na te kijken bij moeders die chemotherapie krijgen tijdens de zwangerschap. Er is echter weinig informatie beschikbaar over de foetale cardiotoxiciteit van chemotherapeutica en meer bepaald van anthracyclines.
Morbiditeit en mortaliteit van preterm geboren neonaten is afhankelijk van de zwangerschapstermijn en het geboortegewicht bij de bevalling (15). Extreme vroeggeboorte (< 32 weken amenorroeduur) is geassocieerd met een significant hoger risico op korte-, maar ook op langetermijncomplicaties, waaronder bronchopulmonale dysplasie, hersenschade (hersenbloeding en/of –infarct), retinopathie, cerebrale parese en infectie (meningitis, sepsis en necrotiserende enterocolitis).
Roland Devlieger besprak de verloskundige aspecten in de opvolging van vrouwen bij wie de zwangerschap gecompliceerd wordt door kanker. Vooreerst bemerkt Devlieger dat de evidentie van de gegevens die over dit onderwerp beschikbaar zijn in de beste gevallen berust op expertopinies.
Saskia de Wildt, kinderarts-intensivist en klinisch farmacoloog verbonden met de afdeling kinderchirurgie en intensive care in het Sophia Children’s Hospital van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, hield een voordracht over neonatale farmacologie inclusief borstvoeding.
Sybille Loibl hield een voordracht over de meest voorkomende type maligniteit tijdens de zwangerschap: borstkanker. De incidentie van borstcarcinoom tijdens de zwangerschap is stijgende, doordat veel vrouwen hun zwangerschap uitstellen tot op oudere leeftijd…
Bij multidisciplinair overleg is er altijd discussie over de indicatie voor chemotherapie bij borstkankerpatiënten met een matig risico op recidief. Wat is het nut van chemotherapie? Het is dan ook belangrijk om instrumenten te vinden die de besluitvorming kunnen ondersteunen.
Drievoudig negatieve borstkanker (ER-, PR- en HER2-) heeft een slechte prognose. Daarom zouden we graag weten waarin dit type borstkanker zich onderscheidt van de andere types.
In een muizenmodel is aangetoond dat cyclo-oxygenase type 2 een rol speelt bij het ontstaan van borstkanker. Nederlandse onderzoekers (Maastricht University Medical Center) hebben het gebruik van COX2-remmers als neoadjuvante behandeling onderzocht in het kader van een gerandomiseerde studie bij een klein aantal patiënten (45 patiënten met een invasieve borstkanker).
In sommige studies is aangetoond dat circulerende tumorcellen (CTC) een onafhankelijke prognostische factor zouden kunnen zijn bij gemetastaseerde borstkanker. Dokter François Bidard (Institut Curie, Parijs) heeft een studie gepresenteerd waarin de prognostische waarde van CTC en Cyfra 21-1 bij een eerstelijnschemotherapie werd onderzocht bij patiënten met een gemetastaseerde borstkanker.
Om een beter inzicht te krijgen in kanker moeten we de moleculaire kenmerken ervan ontcijferen. In de studie die werd gepresenteerd door dr. Sarah Dedeurwaerder (ULB, Brussel), werd borstkanker belicht vanuit epigenetisch oogpunt....
PARP [poly(ADP-ribose)polymerase] is een familie van enzymen die een cruciale rol spelen bij het herstel van het dna. Remming van het PARP-enzym volstaat evenwel niet om normale cellen te doen afsterven. Die cellen beschikken immers nog over andere middelen om hun dna te herstellen. “Maar als één van die mechanismen spaak loopt, aldus Andrew Tutt (Londen)…
Rob Coleman (Sheffield) herinnert eraan dat bisfosfonaten de referentiebehandeling zijn bij botmetastasen. Ze verminderen ook het botverlies als gevolg van chemotherapie bij borstkanker. In preklinisch veiligheidsonderzoek werd aangetoond dat ze …
Trastuzumab is zeer doeltreffend bij vrouwen met borstkanker met overexpressie van HER2. Prof. Martine Piccart (Bordet Instituut) stelt het als volgt: “HER2 is uniek door het feit dat inactivering van een enkel oncogen zeer belangrijke therapeutische effecten heeft (8) en dat de overexpressie van HER2 waarschijnlijk van immunogene aard is”.
Gunaïkeia Vol. 30 Nr. 2
Schrijf u gratis in op onze wekelijkse nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws en nog veel meer ...
